یکی از هیجان‌هایی که بارها آن را تجربه کرده‌ایم، اضطراب و استرس است. به رغم این که این دو واژه همواره در کنار هم به کار گرفته می‌شوند، جالب است بدانید که بین این دو تفاوت‌های فراوانی وجود دارد. اضطراب و استرس به لحاظ علائم و طول مدت، تفاوت‌های زیادی دارند. تفکیک صحیح این دو هیجان، می‌تواند به شناسایی و درمان اختلال‌های اضطرابی و همچنین استرس‌های طبیعی ناشی از زندگی روزانه کمک زیادی کند. در این مقاله به تفاوت اضطراب و استرس می پردازیم با ما همراه باشید.
تعریف اضطراب و استرس
اضطراب نوعی هشدار است که فرد را گوش به زنگ می‌کند و به ما هشدار می‌دهد که خطری در راه است. استرس هم نوعی هشدار است که فرد را گوش به زنگ می‌کند. اما یک تفاوت کلیدی بین این دو وجود دارد. استرس در پاسخ به خطری معلوم و معین ایجاد می‌شود. مثل زمانی که شما امتحان مهمی دارید، قرار است تحت یک عمل جراحی قرار بگیرید، یک کنفرانس مهم کاری دارید و … . در همه این مثال‌ها، یک موقعیت مشخص باعث بروز استرس در شما شده است.
اما زمانی که یک موقعیت کاملا مبهم باعث بروز دلشوره و نگرانی در شما شده است، در واقع شما در حال تجربه اضطراب هستید. مثل وقتی که بی‌دلیل نگران سلامتی خودتان یا اعضای خانواده هستید، در حالی که هیج دلیلی مبنی بر این که سلامتی شما یا آن ها به خطر افتاده است، وجود ندارد.
علائم جسمی
اضطراب و استرس در بسیاری از موارد علائم مشابهی دارند. در هر دو حالت تغییراتی در وضعیت جسمی ایجاد می شود. این علائم جسمی عبارت‌اند از:
- تپش قلب
- تعریق
- سر‌درد
- افزایش فشار خون
- لرزش
این موارد تقریبا بین هر دو حالت مشابه هستند. اما اضطراب علائم اختصاصی‌تری نیز ایجاد می‌کند. دلشوره یا دل‌آشوبه، بی‌قراری (یعنی اینکه فرد نمی‌تواند به مدت طولانی یک جا بنشیند یا بایستد)، تکرر ادرار، و سرگیجه از مهم‌ترین علائم اختصاصی اضطراب هستند.
مقاله پیشنهادی «افسردگی اساسی چیست؟ علائم و راه‌های درمان آن»
علائم رفتاری و مدت زمان اضطراب و استرس
یکی از تفاوت اضطراب و استرس علائم رفتاری ایجاد شده است. اضطراب در افراد منجر به اجتناب از موقعیت‌های نامطلوب می‌شود. مثلا دانشجویی که اضطراب اجتماعی دارد همیشه از کنفرانس دادن فرار می‌کند و تحت هیج شرایطی حاضر به ارائه سخنرانی در جمع نیست. مادری که نگران فرزندان خود است ممکن است در بسیاری از موارد مانع از حضور آن‌ها در موقعیت‌های مختلف شود. ولی کسی که دچار استرس است از موقعیت‌های نامطلوب اجتناب نمی‌کند.
یکی دیگر از علائمی که می‌تواند به شما در تفکیک اضطراب و استرس کمک کند مدت زمان ابتلا به آن است. استرس معمولا کوتاه‌مدت و موقعیتی است و در پاسخ به یک شرایط کاملا مشخص ایجاد می‌شود. توجه داشته باشید که داشتن استرس تا حدی طبیعی است و حتی در ما انگیزه ایجاد می‌کند. اما اگر این استرس طولانی مدت شود (بیشتر از 6 ماه) و به همه موقعیت‌های زندگی تعمیم پیدا کند و دلیل مشخصی هم برایش نداشته باشیم، استرسی غیر طبیعی است و تبدیل به اضطراب شده است. در این مواقع مراجعه به یک مشاور، کاملا ضروری است.
