اضطراب جنسی که تحت عنوان sexual anxiety هم شناخته میشود، یکی از شایع‌ترین انواع اضطراب بین زوجین هست که میتواند برای زنان و مردان فارغ از هر گونه تفاوت جنسیتی رخ دهد. گاهی این اضطراب تحت عناوینی همچون ترس از دخول، ترس از رابطه جنسی یا استرس شدید حین رابطه زناشویی هم شناخته میشود و تاثیر مستقیمی بر کیفیت رابطه زناشویی دارد. در صورت عدم درمان این اضطراب زوجین نمی‌توانند رابطه عاطفی و هیجانی مطلوبی را تجربه کنند. به همین علت تصمیم گرفتیم در این مقاله به “تعریف اضطراب جنسی“، “شناسایی علل و عوامل اضطراب جنسی” و “درمان اضطراب در رابطه جنسی” بپردازیم.
اضطراب جنسی چیست؟
بد نیست بدانید رابطه جنسی بیش از یک واکنش فیزیولوژیکی و جسمانی بوده و احساسات نیز با افزایش کیفیت آن ارتباط مستقیمی دارند. در واقع هنگامی که ذهن بیش از حد مضطرب باشد بدن هم نمی‌تواند در رابطه جنسی خوب عمل کند. اضطراب عاطفی یا جنسی نوعی از اضطراب با حس ترس یا نگرانی در حین یا بعد از انجام فعالیت جنسی است. عوامل مختلفی همچون افکار منفی یا شرم آور، تراماها یا تجربیات تلخ از گذشته و غیره میتوانند باعث ایجاد این اضطراب شوند. در واقع ریشه اصلی این مشکل را میتوان در احساس شرم، گناه، خجالت یا احساس ناتوانی فرد در انجام فعالیت جنسی یافت. به طور معمول این اضطراب به دلیل ترس از برآورده نشدن انتظارات طرف مقابل یا عملکرد ضعیف در موقعیت خاص رخ می‌دهد. اضطراب جنسی، به عنوان اضطرابی رایج بین مردان و زنان شناخته میشود و تاثیر مستقیمی بر عزت نفس، اعتماد به نفس و کیفیت روابط فرد علیالخصوص با همسرش یا پارتنرش دارد. از آنجایی که این اضطراب میتواند باعث ایجاد مشکلاتی همچون اختلال عملکرد جنسی، کاهش رضایت جنسی و زناشویی شود، درمان آن اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. متخصصین سکستراپیست ممکن است با استفاده از روش‌هایی مختلف درمان همچون درمان شناختی-رفتاری یا CBT، مدیتیشن، درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)، و در موارد شدید دارودرمانی برای درمان افراد دارای اضطراب جنسی استفاده کنند.
اضطراب جنسی به چه دلیلی رخ می‌دهد؟
اضطراب در رابطه جنسی ممکن است به دلایل مختلفی چون عدم اطلاع کافی از عملکرد جنسی انسان، ترس از ناتوانی در جلب رضایت شریک عاطفی، ناتوانی در رسیدن به نعوظ، عدم توانایی در ارگاسم، تعارض فرد در خصوص رابطه جنسی و غیره رخ دهد. در ادامه به علت‌های دیگری که ممکن است باعث ایجاد اضطراب جنسی شوند، اشاره شده است:
- وجود افکار و خودگویه‌های منفی
- داشتن تجارب آسیب زا در گذشته
- داشتن نگاه فرهنگی خاص به رابطه جنسی
- ترس از طرد شدن یا مورد قضاوت قرار گرفتن
- ترس از عملکرد ضعیف در حین انجام رابطه جنسی
- عدم دوست داشتن بدن خود یا وجود تصویر ذهنی منفی از بدن
- تجربه تعرض یا سوء جنسی در گذشته
- وجود تعارض با همسر و شریک عاطفی
- ناآگاهی از رابطه جنسی طبیعی
- وجود بیماری زمینهای درمان نشده مثل دیابت، فشار خون و غیره
علائم اضطراب جنسی
متاسفانه اضطراب جنسی یا استرس حیین رابطه جنسی به طرق مختلف ظاهر میشود و به همین علت تشخیص علائم آن کمی دشوار است. اما از آنجایی که شناخت این علائم برای درمان موثر آن ضروری است، در این بخش به چهار علت اصلی علایم این اضطراب نظیر فیزیکی، عاطفی، شناختی و رفتاری اشاره شده است. علائم فیزیکی اضطراب جنسی شامل موارد ذیل هستند:
- اختلال یا مشکل در نعوظ
- انزال زودرس یا از دست دادن کنترل در حین فعالیت جنسی
- عدم ارگاسم یا مشکل در رسیدن به ارگاسم
- درد یا ناراحتی در حین فعالیت جنسی
- رخداد ناراحتی‌هایی و مشکلاتی نظیر حالت تهوع یا گرفتگی معده
- ضربان قلب سریع یا تپش قلب
- عرق کردن بیش از حد
علائم عاطفی در بردارنده موارد زیر هستند:
- ترس از عدم ایجاد رضایت در شریک عاطفی
- ترس از قضاوت یا ارزیابی در حین فعالیت جنسی
- ترس از طرد شدن یا مورد تحقیر قرار گرفتن
- اضطراب فرد در رابطه با ظاهر خود
- عدم احساس آرامش در حین عملکرد جنسی
- وجود افکار مزاحم یا نگرانی در رابطه با عملکرد جنسی
علائم رفتاری در برگیرنده موارد ذیل هستند:
- اجتناب یا فرار از فعالیت جنسی
- اجتناب از صمیمیت با شریک جنسی
- مشکل در شروع یا حفظ فعالیت جنسی
- مشکل در برقراری ارتباط با تمایلات جنسی فردی
- احساس فشار یا اجبار به انجام فعالیت جنسی
- انجام فعالیت جنسی به عنوان راهی برای مقابله با اضطراب یا استرس
- اجتناب از فعالیت جنسی به دلیل ترس از شکست یا ناامیدی
علائم شناختی شامل موارد ذیل هستند:
- خودگویی منفی یا انتقاد از خود درباره عملکرد جنسی
- نشخوار فکری یا وسواس فکری در مورد رابطه جنسی
- مشکل تمرکز در حین فعالیت جنسی
- وانمود کردن به لذت بردن از رابطه جنسی
تشخیص این موارد باعث میشود، بدانید آیا خود یا شریک عاطفی شما دچار اضطراب جنسی هست یا نه؟ و سپس با توجه به شرایط موجود دنبال راهکاری برای درمان این اضطراب باشید.
مقاله پیشنهادی: اختلال جنسی چیست؟ و انواع اختلالات جنسی کدامند؟
راهکارهای درمانی کارآمد برای اضطراب جنسی
با توجه به توسعه علم روانشناسی و انجام مطالعات مختلف در زمینه عملکرد جنسی انسان، امروزه راه‌های زیادی برای درمان اضطراب عملکرد جنسی وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
به متخصص سکس‌تراپ مراجعه کنید!
اگر اضطراب عملکرد جنسی دارید، حتماً به یک متخصص سکستراپیست مراجعه کنید و مشکل خود را با او در میان بگذارید. سکستراپیست پس از معاینه شما و انجام آزمایش‌ها و صحبت در رابطه با سابقه جنسی شما راهکارهایی کاربردی را به شما پیشنهاد می‌دهد.
با رواندرمانگر یا تراپیست صحبت کنید!
قطعاً جلسات تراپی با متخصص زوج درمانی میتواند به شما کمک کند تا ریشه و علت اصلی افکار یا احساسات اضطرابزا را دریافته و به درمان آنها بپردازید. این جلسات به شما کمک می‌کنند، نگرانی‌هایی نظیر زود انزالی را با کمک تکنیک‌هایی کاربردی رفع کنید. حتی در برخی موارد ممکن است متخصص زوجدرمانگر شما را به یک روانپزشک معرفی کند تا با کمک وی بهترین درمان دارویی را برای درمان مشکلات فیزیکی چون اختلال نعوظ دریافت کنید. جلسات رواندرمانی ممکن است به صورت انفرادی یا زوجی برگزار شود. این امر به شما کمک میکند تا در کنار همسر یا شریک زندگی خود به راه حلی کاربردی برسید.
با همسر خود صمیمی شوید!
یکی از راه‌های افزایش کیفیت رابطه جنسی صمیمی شدن با همسر یا شریک عاطفی است. انجام فعالیت یا سرگرمی جدید همچون ورزش یا خرید با یکدیگر میتواند به لذت بردن بیشتر شما از رابطه بیفزاید. همچنین صحبت کردن با یکدیگر یا بیرون رفتن با هم نیز باعث افزایش کیفیت رابطه شما میشود.
ورزش کنید!
انجام فعالیت‌های بدنی نظیر ورزش یا رقص میتواند به آزادسازی هورمون شادی کمک کند و کیفیت زندگی را در دراز مدت افزایش دهد. علاوه بر این ورزش میتواند باعث کاهش وزن و داشتن بدنی مناسب و زیبا شود که در نهایت منجر به داشتن احساس بهتر فرد نسبت به بدن خود میشود.
از عوامل حواس پرتی حین معاشقه استفاده کنید!
پخش یک موسیقی عاشقانه آرام یا استفاده از شمع‌های معطر میتواند باعث افزایش آرامش شما شود و اضطراب را حین عملکرد جنسی کاهش دهد. به یاد داشته باشید استفاده از لباس یا جواهرات مورد علاقه‌تان هم میتواند به افزایش حس مثبت در شما منجر شود. در ضمن تمرکز بر احساساتی نظیر لامسه باعث جلوگیری از پدید آمدن افکار اضطراب آور می‌گردد.
فعالیت‌های آرامش دهنده نظیر یوگا یا مدیتیشن را انجام دهید.
یوگا و مدیتیشن باعث افزایش حس عزت نفس و خود دوستی می‌شوند که در نهایت منجر به افزایش میزان آرامش در قسمت‌های مختلف زندگی شخصی و حرفه‌ای فرد می‌شوند. همچنین حرکات یوگا میتواند به انجام فعالیت جنسی راحت‌تر هم کمک کند.
چگونه بر اضطراب جنسی غلبه کنیم؟
در این بخش به نکاتی کارآمد برای غلبه بر اضطراب جنسی اشاره می‌کنیم. قبل از هر احساسی سعی کنید افکار خود را مدیریت کنید. هنگامی که افکار و انتظارات خود را مدیریت می‌کنید، بهتر میتوانید اضطراب حاصل از عملکرد جنسی خود را برطرف کنید. سعی کنید به جای مقاومت در برابر افکار یا احساسات خود به آنها گوش دهید. علت وجود احساسات خود را شناسایی کرده و برای حل آن راهکاری بیابید. در ضمن با پرسیدن سوالاتی کاربردی همچون چگونه می‌توانم ترس خود را بپذیرم؟ و غیره میتوانید سریعتر از این شرایط رهایی یابید. توجه داشته باشید یک متخصص زوج درمانی میتواند به شما برای دستیابی به علت ترس‌هایتان کمک زیادی کند. همچنین با استفاده از روش‌هایی همچون امتحان کردن موقعیت‌های جدید یا تغییر در روشهای فعالیت جنسی خود میتوانید احساسات مثبت‌تری را خلق کنید و بدین صورت از اضطراب خود بکاهید.
جمع بندی
در این مقاله تلاش شد به این موضوع پرداخته شود که “اضطراب جنسی چیست؟” و “علایم اضطراب جنسی کدامند؟” و” چگونه میتوان اضطراب جنسی را درمان کرد؟”. همانگونه که اشاره شد اضطراب جنسی به عنوان یکی از انواع اضطراب شایع در بین افراد است. اما خوشبختانه برای درمان آن روشهای متعدد و گوناگونی وجود دارد که با مراجعه به زوجدرمانگر سکس تراپیست به راحتی میتوانید نسبت به درمان آن اقدام کنید. درمان اضطراب جنسی میتواند موجب بهبود کیفیت رابطه عاطفی و نیز کیفیت زندگی زناشویی شما شود.
سوالات متداول
1-آیا اضطراب جنسی واقعاً از بین میرود؟
به این سوال نمی‌توان بطور قطعی پاسخ داد. اما با توجه به اینکه اضطراب جنسی یکی از انواع اضطراب عملکردی است و چنین اضطرابهایی معمولاً با مواجه شدن فرد با شرایط اضطرابزا به مرور کاهش مییابد، انتظار میرود اضطراب جنسی نیز به راحتی درمان شود.
2- چگونه میتوان اضطراب جنسی را درمان کرد؟
برای درمان اضطراب جنسی روشهای مختلفی وجود دارد. متخصص سکستراپیست یا روانشناس بالینی زوجدرمانگر با بررسی مشکل موجود و مبتنی بر شرایط زوجین، شروع به درمان با ترکیبی از روشهای رواندرمانی، آموزش، دارودرمانی و غیره میکند. شایان ذکر است که روش درمان ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
3- معمولاً برای اینکه نتیجه درمانی را ببینم چه مدت زمانی باید از جلسات سکس‌تراپی بگذرد؟
با توجه به شرایط بیمار، علل اضطراب جنسی و نحوه پیگیری درمان،شروع نتایج بهبودی ممکن است متفاوت باشد. اما در صورت پیگیری درمان، معمولاً اکثر مراجعین بین سه تا شش ماه میتوانند نتایج درمانی را ببینند. برای تثبیت تغییرات ایجاد شده درمان باید به شکل کامل پیگیری شده و خاتمه آن توسط سکستراپیست مشخص میشود.
