ظاهر آرام و قابل اعتماد، برخوردهای صمیمی و دوستانه، هوش بالا و توانایی و مهارت در تحت تأثیر قرار دادن اطرافیان در افراد دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی هرگز این احتمال را به ذهن مخاطب نمی‌آورد که با یک دروغگو و کلاهبردار رو به رو هستند. ویژگی‌های گفته شده، ویژگی‌های یکی از انواع اختلالات شخصیت تحت عنوان اختلال شخصیت ضد اجتماعی است. همان طور که از اسم این اختلال شخصیت پیداست، این اختلال رفتارهای خلاف جامعه و خلاف قانون دارد، هرچند ممکن است در ظاهر و برخوردهای اولیه این قضیه مشخص نباشد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، مکررا درگیر فعالیت‌های غیر قانونی، شکستن هنجارهای جامعه، فریبکاری و دروغگویی هستند. این افراد به عواقب کارشان توجهی نمی‌کنند و برخلاف اینکه بارها با مشکلات قانونی مواجه می‌شوند و یا حتی ممکن است تحت تعقیب قانونی قرار بگیرند، باز هم به کارهایشان ادامه می‌دهند و حس پشیمانی ندارند. در این مقاله به تعریف و توضیح این اختلال، علایم، علل شکل‌گیری آن و راه‌های درمان می‌پردازیم.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟
اختلال شخصیت ضد اجتماعی، یکی از انواع اختلالات شخصیت است که با الگوی رفتاری نافذ و پایداری از بی اعتنایی، نقض حقوق دیگران و فریبکاری مشخص می‌شود. نشانه‌های این اختلال در نوجوانی و اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و در بین مردان، به مراتب نسبت به زنان شایع‌تر است.
نشانه‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی
این افراد رفتار به ظاهر نرمال و عادی دارند و گرم و صمیمی به نظر می‌رسند، اما با بررسی دقیق متوجه مختل بودن ابعاد مختلف زندگی‌شان از جمله مشکلات قانونی، دعوا و درگیری و فریبکاری و دروغگویی آنها می‌شویم. در ادامه به علایم و نشانه‌های شایع در این افراد اشاره می‌کنیم:
- در زمینه‌ی رفتارهای قانونی، هنجارهای جامعه را رعایت نمی‌کنند.
- فریبکاری و دروغگویی مکرر در آنها دیده می‌شود؛ این فریبکاری و دروغگویی به قصد کسب منافع و یا لذت است.
- تکانشگری
- تحریک پذیری و پرخاشگری
- دعوا و درگیری‌های فیزیکی که منجر به مشکلات قانونی برای آنها می‌شود.
- بی اهمیتی و بی توجهی نسبت به سلامت خود و دیگران
- عدم توانایی در حفظ شغل و روابطشان
- هوش کلامی بالایی دارند و معمولا افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- بی توجهی به عواقب رفتارشان
- بی اعتنایی و بی توجهی به احساسات و عواطف دیگران
- در ابراز همدلی با دیگران ناتوان هستند.
- علی رغم مواجهه با مشکلات قانونی متعدد، هیچ گاه از کارهایی که می‌کنند احساس پشیمانی نمی‌کنند.
- ممکن است از همسر یا فرزند خود سوء استفاده کنند و یا آنها را مورد آزار قرار دهند.
مقاله پیشنهادی «اختلال شخصیت چیست؟ همه چیز درباره انواع اختلالات شخصیت»
علل ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی، از ترکیبی از علل و عوامل محیطی و زیستی به وجود می‌آید. وجود برخی ژن‌ها می‌توانند در واکنش به خطر و واکنش‌های عاطفی و احساسی، مؤثر باشند. وجود عوامل ژنتیکی در کنار محیط رشدی ناکارآمد، احتمال ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی را بیشتر می‌کند. این افراد معمولا والدینی داشتند که خودشان به یکی از انواع اختلالات شخصیت یا سایر اختلالات روانی مبتلا بودند. داشتن پدر و مادر سهل انگار و بی توجه، وجود اختلاف و تنش شدید در محیط خانه، انواع سوء استفاده‌ی جسمی، جنسی یا عاطفی همگی از عوامل محیطی هستند که در شکل‌گیری اختلال شخصیت ضد اجتماعی نقش دارند.
عوارض ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی
مهم‌ترین و جدی ترین مسأله‌ای که این افراد با آن مواجه می‌شوند، مسائل و مشکلات قانونی است. این افراد به دنبال دعوا، درگیری، دزدی و کلاهبرداری و سایر اعمال خلاف قانون، دچار مشکلات قضایی و قانونی می‌شوند. این افراد به انواع فعالیت‌های مخرب نظیر اعتیاد به الکل و مواد مخدرو آزارگری و سوء استفاده‌ی جنسی نیز دست می‌زنند. علی رغم اینکه اثری از علایم و نشانه‌های افسردگی یا اضطراب در آنها دیده نمی‌شود، ولی ممکن است به این اختلالات مبتلا شده باشند و حتی افکار خودکشی و یا رفتارهای آسیب به خود در آنها دیده شود.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی چگونه درمان می‌شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، معمولا هیچ گاه برای درمان اقدام نمی‌کنند و حتی در صورت ارجاع به درمانگر، نسبت به درمان، مقاومت زیادی از خودشان نشان می‌دهند و به سادگی در مسیر درمانی قرار نمی‌گیرند. درمان این افراد کار سخت و زمان‌بری است و درمانگر باید با حوصله و احتیاط با این بیماران برخورد کند. از جمله کارهایی که در جلسات درمان این افراد انجام می‌شود تقویت احساس همدلی است. درمانگر با آگاهتر کردن فرد نسبت به احساسات و عواطف خودش، سعی در تقویت حس همدلی بیمار و درک کردن احساسات و عواطف دیگران را دارد. شرکت در گروه درمانی و به ویژه گروه‌های خودیاری اثربخشی قابل ملاحظه‌ای برای این بیماران داشته است.
در دارو درمانی، هدف، کنترل اضطراب، افسردگی و تحریک پذیری و تکانشگری فرد است. در بحث دارو درمانی توجه به وجود اختلالات دیگر، از جمله اختلال سلوک و بیش فعالی و کنترل کردن آنها و نیز در نظر گرفتن سابقه‌ی اعتیاد به الکل و مواد مخدر، حایز اهمیت است.
نتیجه‌گیری
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی با گذشت زمان و بالا رفتن سن، ممکن است برخی علایم در آنها کمتر شود و برخی کارهای خطرناک و دعوا و درگیری‌های شدید در آنها از بین برود. با این حال این اختلال در صورت درمان نشدن جنبه‌های مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به قیمت از دست رفتن روابط، شغل و سلامت جسم و روان فرد تمام می‌شود. حتی در صورت کمتر شدن علایم و نشانه‌های اختلال با گذر زمان، عوارضی که در زندگی فرد گذاشته تا آخر عمر با او می‌ماند. وجود اختلالات دیگر نظیر اختلال سلوک و بیش فعالی و نیز سوء مصرف مواد و الکل، درمان این اختلال را سختتر و پیچیده‌تر می‌کند. در صورتی که علایم و ویژگی‌های این اختلال را در خود یا اطرافیانتان مشاهده می‌کنید، مراجعه به متخصص و درمانگر را در اولویت بگذارید.
رزرو تلفنی وقت مشاوره : 09107601980
