تله‌ ذهنی محرومیت هیجانی | علل و درمان تله‌ی محرومیت هیجانی + دانلود پرسشنامه

آیا احساس می‌کنید کسی شما را درک نمی‌کند؟ اطرافیانتان نسبت به شما بی توجه هستند و به اندازه‌ی کافی شما را حمایت نمی‌کنند؟ آیا همیشه این احساس را دارید که علاقه و محبتی که ابراز می‌کنید، از علاقه و محبتی که دریافت می‌کنید کمتر است؟ اگر پاسخ شما به این سؤالات مثبت است، شما به احتمال زیاد به تله‌ی محرومیت هیجانی دچار هستید. تله‌ی محرومیت هیجانی یک الگوی فکری فراگیر است که روی تمامی جنبه‌های زندگی فرد اثر دارد و این احساس را در فرد ایجاد می‌کند که دوست داشتنی نیست و محبت و حمایت کافی از اطرافیانش دریافت نمی‌کند.

اشخاصی که در تله محرومیت هیجانی هستند، بیشتر تمایل دارند از دیگران سؤال کنند و درعوض درباره خودشان کمتر حرف می‌زنند یا اصلا حرفی نمی‌زنند. در واقع آنها برخلاف نیازها و خواسته‌های اصلی‌شان رفتار می‌کنند. نیاز به توجه دارند، اما از دیگران کناره می‌گیرند. نیاز به کمک و راهنمایی دارند، اما از درخواست کمک امتناع می‌کنند و در صورتی که دیگران برای کمک و حمایت آن­ها پیش قدم شوند، کمکشان را رد می‌کنند. در این مقاله به توضیح تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی، ویژگی‌های آن، علل و راه‌های درمان این تله‌ی ذهنی می‌پردازیم.

تله‌ی محرومیت هیجانی چیست؟

تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی یک الگوی فکری نافذ و پایدار است که در سال‌های اولیه‌ی زندگی فرد شکل می‌گیرد. فردی که به تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی دچار است دایما احساس می‌کند توسط اطرافیانش به اندازه‌ی کافی، دوست داشته نمی‌شود و محبت کافی دریافت نمی‌کند. این افراد احساس می‌کنند درک نمی‌شوند و دیگران به نیازهایشان بی توجه هستند. اغلب خود را تنها و بی پناه می‌بینند و فکر می‌کنند در مواقع بحرانی و حساس کسی در کنارشان حضور نخواهد داشت و کمکی دریافت نخواهند کرد.

ویژگی‌های تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی

افرادی که تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی را دارند:

• همواره احساس می‌کنند که فهمیده و درک نمی‌شوند.
• دایما از این موضوع گلایه دارند که توجه و علاقه‌ی کافی دریافت نمی‌کنند.
• برایشان سخت است که از دیگران کمک، حمایت و توجه دریافت کنند.
• بیشتر اوقات تنها هستند.
• احساس می‌کنند دوست داشتنی نیستند و اطرافیان و نزدیکان آن­ها را دوست ندارند.
• اغلب اوقات احساس می‌کنند که دیگران نسبت به آن­ها و نیازهایشان بی توجه هستند.
• اغلب در شناختن و فهمیدن نیازهایشان مشکل دارند.
• انتظار دارند بدون اینکه حرفی بزنند، اطرافیانشان نیازها و خواسته‌های آن­ها را برآورده کنند و در صورتی که چنین اتفاقی نیفتد، ناراحت و عصبانی می‌شوند.
• توضیح دادن اینکه چه احساسی دارند برایشان دشوار است.
• از دیگران فاصله می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند دیگران به آنها کمک کنند.
• ممکن است در موقعیت‌های مختلف احساس بی­‌پناهی و درماندگی کنند.

مقاله پیشنهادی «تله‌ی ذهنی بی‌­اعتمادی | علل شکل‌گیری و درمان تله‌ی بی‌­اعتمادی + دانلود پرسشنامه»

علل شکل‌گیری تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی

همانند سایر تله‌های ذهنی، علت اصلی شکل‌گیری تله‌ی محرومیت هیجانی، تجربیات ناخوشایند سال‌های اولیه‌ی زندگی است. افرادی که به تله‌ی محرومیت هیجانی دچار هستند، ممکن است در ظاهر در محیط خوب و بدون مشکلی بزرگ شده باشند، اما واقعیت این است که به شکل‌های مختلف نادیده گرفته شده­اند و والدین، به ویژه مادر یا مراقب اصلی در برخورد با نیازها و خواسته‌های کودک، سرد رفتار کرده و حضور پررنگی نداشته‌اند. در ادامه به مواردی اشاره می‌کنیم که در شکل‌ گیری تله‌ی محرومیت هیجانی در افراد نقش دارند:

• مادر سرد و بی تفاوت است و حتی در صورت رسیدگی و توجه به کودک، حالت سرد و بی­عاطفه دارد.
• مادر توجه و محبت کافی به کودک نشان نمی‌دهد.
• نحوه‌ی رفتار والدین با کودک به گونه‌ای است که کودک احساس می‌‌کند موجود ارزشمند و دوست داشتنی نیست.
• کودک نقطه امنی ندارد که به آن تکیه کند و کسی برای حمایت و راهنمایی کودک نیست.
• نیازها و خواسته‌‌های کودک نادیده گرفته می‌شوند و یا سطحی و بی تفاوت با آن برخورد می‌شود.

عوارض داشتن تله‌ی محرومیت هیجانی

داشتن تله‌ی محرومیت هیجانی، همواره این احساس را به فرد می‌دهد که دوست داشتنی نیست و محبت و توجه کافی از اطرافیانش دریافت نمی‌کند. فرد برای فرار از این احساس و به دست آوردن محبت و توجه کافی، درگیر روابط متعددی می‌شود و در نهایت نیز، توجه و محبتی که می‌خواهد را در هیچ کدام از روابطش به دست نمی‌آورد و دچار ناکامی عاطفی می‌شود. به دنبال این احساس که هیچ کس آن­ها را درک نمی‌کند و هیچ گاه قادر نخواهند بود محبت و توجهی که دلخواهشان است، را به دست آورند، این افراد ممکن است از دیگران کناره‌گیری کنند و در تنهایی زندگی کنند. در پی ناکامی‌های متعدد، اعتماد به نفس این افراد نیز خدشه دار می‌شود، رضایت از زندگی کاهش پیدا کرده و احتمال به وجود آمدن علایم افسردگی نیز وجود دارد.

درمان

درمان اصلی و اساسی برای این افراد، رواندرمانی و به ویژه طرحواره درمانی است. کمک به فرد برای شناخت بیشتر نسبت به احساساتی که دارد، باعث می‌شود رفتا، افکار و هیجان­های مرتبط با این تله ذهنی را شناسایی کرده و در واقع بفهمد این احساس دوست داشتنی نبودن چطور و در چه موقعیت‌هایی به او دست می‌دهد و سرمنشاش چیست. شناخت و آگاهی که در جلسات مشاوره به دست می‌آید، به فرد کمک می‌کند تا بتواند علت اصلی رفتارها و احساساتی که دارد را بشناسد و کمتر در چرخه‌ی معیوب رفتارها و افکار آسیب‌زا قرار بگیرد. درمانگر با حضور همدلانه‌ی خود و توجه به نیازها، ترس‌ها و احساسات فرد، او را متوجه احساسات درونی خود می‌کند و به تدریج احساس دوست داشتنی نبودن برای او کمرنگ می‌شود. در مواردی که فرد به اختلالات دیگری نظیر افسردگی یا اضطراب مبتلا شده باشد، رواندرمانی و گاهی دارو درمانی نیز می‌تواند مفید باشد.

پرسشنامه تله‌ی محرومیت هیجانی

نتیجه‌گیری

تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی، یکی از تله‌های ذهنی است که فرد به سختی می‌تواند متوجه علت اصلی آن شود و درک کند که چه چیزی او را آزار می‌دهد. افرادی که به تله‌ی ذهنی محرومیت هیجانی مبتلا هستند، به سختی احساساتشان را درک می‌کنند و ممکن است توجه به نیازها و خواسته‌هایشان برایشان دشوار باشد و به سختی می‌توانند از دیگران کمک و حمایت دریافت کنند. همین عدم آگاهی و شناخت نسبت به احساسی که دارند، اغلب وضع را پیچیده‌تر می‌کند. دریافت کمک و مشاوره از متخصص روانشناسی بالینی به فرد کمک می­کند بتواند رفتارها و افکار آسیب‌­زا را شناسایی کرده و در جهت اصلاح آن­ها گام بردارد.