زمانی که زن و شوهر با یکدیگر زندگی می‌کنند ولی رابطه‌ی عاطفی و فیزیکی باهم ندارند اصطلاحا طلاق عاطفی اتفاق افتاده است. هرچند آمار رسمی از طلاق عاطفی در دست نیست اما به نظر می‌رسد از آمار طلاق رسمی و قانونی بیشتر باشد. نگرانی درباره‌‌ی آینده‌ی فرزندان، ترس از قضاوت‌های جامعه و مشکلات مالی و قانونی می‌توانند از جمله دلایلی باشد که زوجین برای طلاق قانونی اقدام نمی‌کنند. در این مقاله قصد داریم به این بپردازیم که طلاق عاطفی چه علایم و نشانه‌هایی دارد، دلایل احتمالی و راهکارهای مناسب برای جلوگیری از بروز آن را بررسی کنیم.
طلاق عاطفی چیست؟
طلاق عاطفی یا طلاق خاموش به حالتی اطلاق می‌شود که زن و شوهر زیر یک سقف با یکدیگر زندگی می‌کنند، اما تمامی جنبه‌های زندگی‌شان رو به سردی رفته و ارتباطات کلامی، عاطفی و فیزیکی‌شان به حداقل رسیده است. در این حالت به نظر می‌رسد که زوجین هیچ حسی به هم ندارند و صرفا روی کاغذ زن و شوهر هستند.
نشانه‌های طلاق عاطفی
- ارتباط کلامی بسیار کم یا نبود ارتباط کلامی:
زوجینی که طلاق عاطفی میانشان اتفاق افتاده، بسیار کم با یکدیگر صحبت می‌کنند و حرف مشترکی ندارند. معمولا از صحبت کردن در مورد مسایل مختلف طفره می‌روند و نگاه‌ها، حالت صورت و به طور کلی زبان بدنشان با یکدیگر، سرد و بی تفاوت است.
- پرخاشگری سر مسایل جزیی:
زمانی که روابط میان زوجین رو به سردی می‌رود و صمیمیت بین آنها کمرنگ می‌شود، زن و شوهر نسبت به حرف‌ها و رفتارهای یکدیگر حساس شده و واکنش شدید و پرخاشگرانه نشان می‌دهند. سر مسایل جزیی با هم دعوا می‌کنند و به شدت یکدیگر را مورد سرزنش و قضاوت قرار می‌دهند.
- کم شدن روابط جنسی:
همانطور که انتظار می‌رود، سردی و بی مهری بین زوجین روی کیفیت و کمیت روابط جنسی آنها نیز اثر دارد. زوجینی که نسبت به یکدیگر سرد شده‌اند، ممکن است مدت طولانی رابطه‌ی جنسی نداشته باشند و در صورت برقراری رابطه‌ی جنسی، کیفیت لازم را نداشته باشد و از رابطه‌ی جنسی خود ناراضی باشند.
- بی اهمیتی و بی تفاوتی:
زن و شوهر نسبت به یکدیگر و نسبت به مسایل زناشویی و مشترکشان بی تفاوت هستند و ترجیح می‌دهند به کارها و امور شخصی خودشان برسند.
- گذراندن وقت بیشتر خارج از خانه:
از جمله نشانه‌های طلاق عاطفی این است که زن یا شوهر، از فضای زندگی مشترک و وقت گذراندن با همسر خود فرار می‌کند و به بهانه‌های مختلف سعی می‌کند در خانه نباشد و بیشتر وقت خود را خارج از منزل بگذراند.
دلایل طلاق عاطفی
- ضعف مهارت‌های ارتباطی:
این مورد شامل مهارت‌های ارتباطی کلامی و غیر کلامی است. زمانی که زن و شوهر، ارتباط مناسب کلامی و غیر کلامی با یکدیگر ندارند، نه تنها نمی‌توانند مسایل و مشکلات پیش آمده بینشان را حل کنند، بلکه دچار سو تفاهم شده و مشکل پیچیده‌تر نیز می‌شود.
- بی توجهی به نیازها و خواسته‌های همدیگر:
این مورد با مورد قبلی هم‌پوشانی و ارتباط نزدیکی دارد. زمانی که زوجین نتوانند ارتباط مناسبی با یکدیگر داشته باشند، طبیعتا نمی‌توانند نسبت به نیازها و خواسته‌های طرف مقابل آگاه باشند. زمانی که فرد بارها و بارها خواسته و نیاز خود را مطرح می‌کند و پاسخی دریافت نمی‌کند، ترجیح می‌دهد کنار بکشد و بی تفاوت می‌شود.
- انتظارات و توقعات غیر واقع بینانه:
گاهی زن یا شوهر، انتظارات سطح بالا و غیر واقع‌بینانه ای از همسر خود دارد، انتظاراتی که طرف مقابل قابل به برآوردن آنها نیست. به دنبال عدم برآورده شدن این انتظارات و توقعات غیر منطقی، فرد ممکن است همسر خود را مکررا سرزنش یا قضاوت کند و باعث به وجود آمدن دلخوری و سردی شود.
- دخالت دیگران:
گاهی اطرافیان و به ویژه خانواده‌های زوجین، به جای حمایت و کمک به حل مشکل، اختلافات را تشدید کرده و باعث به وجود آمدن بی مهری و سردی زن و شوهر نسبت به یکدیگر می‌شوند. سرزنش و تحقیر طرف مقابل، کوچک شمردن خوبی‌های او، اغراق و بزرگ‌نمایی در مشکل به وجود آمده، عدم تشویق به حل مشکل و دلسوزی‌های افراطی و نابجا باعث می‌شود زن یا شوهر نسبت به شریک زندگی خود بدبین و دلسرد شود و به جای حل مشکلات به وجود آمده، تصمیم بگیرد از همسرش فاصله بگیرد.
- انتخاب اشتباه:
گاهی افراد، قبل از ازدواج، بنا به دلایل مختلفی ممکن است در انتخاب شریک زندگی خود تمامی موارد را نسنجیده باشند و انتخاب نادرستی کرده باشند و بعد از ازدواج و زندگی با همسرشان متوجه این اشتباه شده باشند. ازدواج اجباری به اصرار خانواده، ازدواج به منزله‌ی راهی برای فرار از شرایط بد خانواده، ازدواج برای فراموش کردن رابطه‌ی ناموفق گذشته، نادیده گرفتن نکات منفی طرف مقابل و عدم دریافت مشاوره‌ی پیش از ازدواج همگی از جمله دلایلی هستند که می‌توانند منجر به انتخاب اشتباه شوند.
مقاله پیشنهادی «کنترل‌گری چیست؟ نشانه‌ها و ویژگی‌های شخصیت کنترل‌گر»
رفتارهایی که بزرگترین زنگ خطر برای طلاق هستند؟
نشانه‌ها و علایمی هستند که ممکن است نسبت به آنها بی توجه باشیم یا بنظرمان عادی بیایند ولی می‌توانند زنگ خطر و هشداری برای طلاق عاطفی و در درازمدت طلاق قانونی و رسمی باشند. نشانه هایی از جمله:
- گذراندن وقت زیاد خودمان یا همسرمان در خارج از خانه
- عدم ابراز احساسات
- ساده گذشتن و بی تفاوتی خودمان یا همسرمان نسبت به مسایلی که زمانی برایمان مهم بودند
- احساس بیهودگی و پوچی نسبت به زندگی مشترک
- انتقاد و سرزنش مکرر یکدیگر
- کاهش و یا اجتناب از تماس فیزیکی
چگونه می‌توان از طلاق عاطفی جلوگیری کرد؟
- زنده کردن خاطرات:
سعی کنید از کارهایی که اوایل ازدواج انجام می‌دادید و یا کارهای مشترکی که پیوند عاطفی بین شما و همسرتان را تقویت می‌کند استفاده کنید. صحبت کردن در مورد خاطرات خوش گذشته، رفتن به جاهایی که برایتان یادآور خاطرات خوش است، رسیدگی به ظاهر و انجام فعالیت‌های مشترک دیگر، از جمله کارهایی است که باعث می‌شود عاطفه و احساس زوجین به یکدیگر بیدار شود.
- تعهد:
حتی در سخت‌ترین و بدترین شرایط، نسبت به همسر خود و تعهداتی که نسبت به یکدیگر دارید وفادار بمانید. ارتباط با فرد دیگر و رفع موقتی نیازهای شما تویط شخص دیگری فقط وضع موجود را پیچیده‌تر خواهد کرد و مشکل شما را حل نمی‌کند.
- بخشش و سهل گیری:
یکی از دلایلی که زوجین نسبت به همدیگر سرد می‌شوند، ارتباطات مخرب و ناسالم است. زمانی که حمایت و همدلی جای خود را به انتقاد و سرزنش می‌دهد. سعی کنید نسبت به اشتباهات کوچک همسرتان با گذشت و صبوری بیشتری برخورد کنید و مسایل جزیی را تبدیل به مسایل بزرگ و غیر قابل حل نکنید.
- ارتباط منظم:
عدم داشتن ارتباط باعث سردی و دوری زوجین می‌شود. داشتن ارتباط منظم به این معنی است که روزانه خود را ملزم کنید تا با همسرتان ارتباطی هرچند کوچک داشته باشید. در مورد مسایل مختلف از او نظر بخواهید، حالش را بپرسید و از او بخواهید روزش را برای شما تعریف کند.
- از مشاور و متخصص کمک بگیرید:
بسیاری از مشکلات زناشویی از جمله طلاق عاطفی، به دلیل عدم دریافت مشاوره‌ی مناسب پیش از ازدواج و عدم داشتن مهارت‌های ارتباطی است. مشورت با مشاور و متخصص، می‌تواند از بزرگ شدن مشکلات و بروز فاجعه در زندگی زناشویی جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
طلاق عاطفی، حتی اگر منجر به طلاق رسمی و قانونی نشود، کیفیت زندگی زناشویی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. توجه به علایم و نشانه‌های طلاق عاطفی و اقدام به موقع می‌تواند از نابود شدن زندگی زناشویی جلوگیری کند. در بیشتر موارد بهتر است از راهنمایی و کمک متخصصین این حوزه بهره‌مند شویم و به نظرات اطرافیان غیر متخصص اکتفا نکنیم.
