احتمالا، شما در هر رابطه‌ای فارغ از اینکه آن رابطه چیست نظیر رابطه عاشقانه، رابطه با خانواده، دوستان یا همکاران خواستار ایجاد یک رابطه سالم هستید. حفظ مرزهای و محدودیت‌ها در روابط می‌تواند باعث تقویت روابط، تعیین مرزهای سالم در روابط، جلوگیری از ارتباطات ناسالم، بهبود عزت نفس و مدیریت روابط به شیوه بهتر و کاربردی‌تر درزندگی هر شخصی شود.
مدیریت روابط براساس تعیین مرزها
ممکن است زمانی که کلمه “مرز” را می‌شنوید به فاصله‌ها و دیوارهایی که شما را از دیگران جدا می‌کند، فکر کنید. البته، باید گفت مرزها لزوما چیز بدی نیستند. در واقع، باید گفت آنها عنصری مهم در روابط سالم هستند. همچنین، آنها بخش مهمی از هویت، سلامت روانی و جسمانی شما را تشکیل می‌دهند. ایجاد مرزها و محدودیت‌ها می‌تواند شامل محدودیت‌هایی نظیر محدودیت‌های فیزیکی همچون عدم استفاده دیگران از وسایل شخصی شما باشد.
مرزهای سالم یک رابطه شامل موارد ذیل است:
- تشویق به خودمختاری و کاهش وابستگی
- تعیین انتظارات خود در حین رابطه با دیگران
- وجود احساس قدرت و عزت نفس
- تضمین آرامش جسمی و روحی شخص
- تعیین مسئولیت‌های فردی در یک رابطه
- تعیین مرزهایی برای خواسته‌ها، نیازها، افکار و احساسات شخص
بدون تعیین مرزهای سالم برای هر نوع رابطه‌ای، روابط می‌توانند سمی بوده و به شما آسیب وارد کنند. برای مثال، اگر دوستی مدام از شما درخواست پول کند، ممکن است با ارائه پاسخ منفی به او احساس بدی پیدا کنید، یا اگر یکی از والدین‌تان دائما به حریم خصوصی شما حمله کند، احتمالاً احساس رنجش خواهید کرد. به همین ترتیب، اگر دائماً مرزهای شخصی افراد را نادیده بگیرید، این خطر وجود دارد که باعث ایجاد احساس ناراحتی در اشخاص شده و به روابط آسیب برسانید.
گرچه، توجه به مرزها فقط در روابط شخصی ضروری نیست. همچنین، تعیین آنها در محل کار نیز مورد نیاز است. مرزهای ناسالم در محیط کار می‌توانند کیفیت زندگی شخصی را کاهش دهند. براساس، تحقیقات هنگامی که مرزها بین زندگی شخصی و شغلی محو می‌شوند، افراد دچار خستگی عاطفی شده و شادی کمتری را در زندگی خود احساس می‌کنند. از سوی دیگر، تعیین مرزها به ویژه در مورد وظایف شغلی، می‌تواند به تقویت احساس توانمندی افراد کمک کند.
انواع مرزهای سالم
تعیین مرزها و مدیریت روابط شخصی می‌تواند به اشکال مختلف ظاهر شود. به عنوان مثال، ممکن است شما مرزها و محدودیت‌های فیزیکی خاصی را با یک همکار تعیین کنید، اما هیچگونه محدودیت‌های مالی دررابطه با او نداشته باشید. تعیین محدودیت‌ها و مرزهای فیزیکی باعث خلق احساس راحتی و ایمنی اشخاص می‌شوند. البته این محدودیت‌ها را باید حتی با نزدیک‌ترین دوستان و اعضای خانواده هم در نظر گرفت. تعیین مرزهای جنسی نیز برای روابط عاشقانه درست و اصولی ضروری است. این مرزها می‌تواند شامل میزان نزدیکی با پارتنر، میزان دفعات رابطه جنسی و استفاده از روش‌های مراقبتی از بارداری اشاره کرد.
مرزهای مادی و مالی شامل وسایل شما مانند پول، لباس، ماشین یا خانه‌یتان هستند. بعضی اشخاص در این مسئله مشکل دارند و به سختی جواب منفی دیگران را می‌دهند، البته بعضا ممکن است مردم به طور عمدی یا ناخواسته از حسن نیت شما سوء استفاده کنند. پس تعیین محدودیت‌های مادی، ممکن است شامل مواردی مثل ؛شما می‌توانید شارژر تلفن من را قرض بگیرید، اما لطفاً وقتی کارتان تمام شد آن را برگردانید، باشد.
نوع دیگری از مرزها، محدودیت‌های زمانی هستند. این محدودیت‌ها باعث تمرکز بر اولویت‌هایتان در محل کار و زندگی شخصی بدون توجه به نیازها و خواسته‌های دیگران می‌شوند. تصور کنید، هفته کاری پر استرسی را سپری کرده‌اید و می‌خواهید آخر هفته را استراحت کنید. به همین علت، ممکن است دعوت به مهمانی دوستتان را رد کنید یا محدودیتی برای مدت حضور خود در آنجا تعیین کنید. دیگر محدودیت‌های مربوط به زمان می‌تواند شامل جلوگیری از درخواست یک دوست با شما در ساعات کاری‌تان باشد.
مقاله پیشنهادی «حساسیت در روابط متقابل چیست؟»
تغییر مرزها
باید گفت برای مدیریت روابط گاها نیاز به تغییر مرزها و محدودیت‌ها است. در واقع، مرزها روی سنگ حک نشده‌اند. با تغییر شرایط و رشد روابط آنها را نیز باید تنظیم کرد. این مسئله مخصوصا در روابط طولانی مدت صادق است. شما می‌توانید با ارزیابی مجدد و بازنگری روابط خود مرزهای جدیدی نیز تعیین کنید.
هنگامی که شما به تازگی کسب درآمد می‌کنید با اعضای خانواده‌تان مرزهای مالی سستی دارید و در صورت لزوم به آنها کمک مالی می‌کنید. اما این مسئله زمانی که شغل خود را از دست بدهید تغییر پیدا می‌کند. به همین علت، شما برای محافظت از رفاه مالی خود محدودیت‌های سخت‌تری تعیین می‌کنید. یا به دوست نزدیکتان اجازه می‌دهید روزانه احساسات خود را با شما در میان بگذارد. اما هنگامی که این به اشتراک گذاری بیش از حد بر سلامت روان شما تأثیر منفی می‌گذارد، محدودیت‌هایی تعیین می‌کنید.
مرزهای ناسالم
مرزهای ناسالم شامل دو مورد خیلی سفت و سخت یا بیش از حد ضعیف هستند. مرزهای سفت و سخت حتی عزیزانتان را از شما دور می‌کنند. مثلا عدم گفتگو درباره احساسات خود با شریک زندگی‌تان و یا قرارملاقات‌های کم با دوستانتان جز این موارد هستند. از جمله مثال‌های برای مرزهای ضعیف می‌توان به عدم توانایی «نه» گفتن به دیگران اشاره کرد. به عنوان مثال، زمانی که کلیه مسئولیت‌های یک رابطه را برعهده می‌گیرید و یا هنگام صحبت با غریبه‌ها اطلاعات زیادی را باآنها به اشتراک می‌گذارید، مرزهای ضعیفی برای خود تعیین کرده‌اید.
نحوه تعیین و حفظ مرزها
معمولاً بهترین کار این است که حد و مرزهای رابطه سالم را در اوایل یک رابطه بنا کنید. ایجاد قوانین و محدودیت‌های سالم می‌تواند به تقویت رابطه شما کمک کند. در بسیاری موارد، ممکن است تا زمانی که یکدیگر را بیشتر نشناسید، محدودیت خاصی برقرار نکنید. به عنوان مثال، ممکن است پس از مدتی متوجه شوید که یک همکار به طور مرتب حواس شما را در حین کار پرت می‌کند یا اینکه یک علاقه عاشقانه بیش از حد کنترل کننده به نظر می‌رسد.
اگر در مدیریت روابط و برقراری ارتباط با فردی در زندگی خود مشکل دارید، نکات زیر به شما کمک کند تا حد و مرزی مناسب برای خود تعیین کنید:
- بدانید از رابطه خود چه می‌خواهید.
تفاوتی ندارد که رابطه شما عاشقانه یا دوستانه باشد، اگر ندانید از رابطه خود چه می‌خواهید، برآورده کردن نیازهایتان دشوار است. تأمل در ارزش‌ها و باورهایتان نقطه شروع خوبی است. با کسب درک کامل‌تر از خود، می‌توانید انواع مرزهای‌تان را تغییر دهید. فکر کردن به اینکه دیگران چه احساسی در شما ایجاد می‌کنند هم می‌تواند به شما در شناسایی مرزهای ضروری زندگی‌یتان کمک کند.
- در مورد نیازهای خود با شخص صحبت کنید.
اینکه بدانید چگونه نیازهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارید، اهمیت زیادی دارد. مکالمات عجولانه، بیان ضعیف و درخواست‌های مبهم باعث درک سخت‌تر شما می‌شود. به زمان بندی توجه داشته باشید. قرار گرفتن در یک محیط آرام بهترین زمان صحبت با همسرتان است. فراموش نکنید، صحبت‌هایتان را در شفاف‌ترین حالت ممکن انتقال دهید.
- محدودیت‌هایی برای مدیریت روابط خود اعمال کنید.
قرار نیست هر شخصی در زندگی شما به مرزها و محدودیت‌هایتان احترام بگذارد. به همین علت، بعضا باید نیازهای خود را دوباره و به صورت شفاف و ساده بیان کنید. به این ترتیب، اشخاص راحتتر متوجه نیازها و خواسته هایتان خواهند شد.
جمع‌بندی
شما با یادگیری موارد فوق و به رسمیت شناختن محدودیت‌ها و مرزهای دیگران و خود می‌توانید ارتباطات و روابط سالم با دیگران برقرار کنید. در نهایت، تعیین مرزهای موثر می‌تواند به مدیریت روابط، خلق احساس قدرت و ایجاد یک رابطه سالم‌تر و رضایت‌بخش‌تر برایتان کمک کند.
