حسادت، یک حس پیچیده و دشوار است و گاهی تشخیص آن به آسانی نیست. این احساس می‌تواند به شکل‌های مختلف، در شرایط مختلف و بنا به دلایل متعددی در فرد شکل بگیرد. این احساس می‌تواند بین شرکای عاطفی، دو همکار، دو دوست و یا حتی اعضای خانواده وجود داشته باشد. احساس حسادت ممکن در شروع به عنوان یک موتور محرکه عمل کند و انگیزه‌ی تلاش و پیشرفت در فرد به وجود بیاورد ولی می‌تواند مخرب و آسیب زننده نیز باشد و باعث گوشه گیری، خشم و پرخاشگری شود. در ادامه به ارائه‌ی راهکارهایی برای مقابله با این احساس می‌پردازیم.
حسادت چیست؟
حسادت یک احساس منفی و آزاردهنده است که فرد در آن در مورد از دست دادن چیزی یا کسی احساس ناامنی و نگرانی دارد. در روابط بین فردی این احساس زمانی به وجود می‌آید که فرد، نسبت به دوست و یا شریک عاطفی خود احساس مالکیت شدیدی داشته باشد. بیشتر افراد گاهی اوقات حسادت را تجربه می‌کنند. اما حسادت شدید می‌تواند در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند.
علایم و نشانه‌های حسادت
- زمانی که فردی حسادت می‌کند، ممکن است آن را در قالب رفتارهای مختلفی بروز دهد. برخی از این رفتارها، جزئی، سطحی و کم اهمیت هستند اما زمانی که این احساس شدید باشد، می‌تواند باعث خشم زیاد، پرخاشگری و رفتارهای آسیب‌زا شود. برخی علایمی که نشان می‌دهند شما حسادت را تجربه می‌کنید عبارت‌اند از:
- احساس خشم نسبت به شخص یا موقعیتی که در چیزی که برای شما اهمیت دارد، دخالت دارد.
- احساس نفرت نسبت به دوست و یا شریک عاطفی، زمانی که نمی‌توانند با شما وقت بگذرانند.
- زمانی که همکار شما ارتقا پیدا می‌کند و یا به موفقیتی دست پیدا می‌کند، نمی‌توانید برای او خوشحال باشید.
- زمانی که یکی از اطرافیان شما تغییری در زندگی می‌کنند، با افراد جدیدی وارد رابطه می‌شوند و یا کارهای جدیدی انجام می‌دهند که شما بخشی از آن نیستید، احساس خوبی ندارید به نوعی احساس خطر می‌کنید.
انواع حسادت
- حسادت در روابط: این نوع از حسادت ریشه در این ترس دارد که فرد احساس می‌کند ممکن است جایگزینی برای او پیدا شود. زمانی که همسر شما با فرد دیگری خوش وبش می‌کند و وقت می‌گذراند و شما احساس ناامنی می‌کنید که مبادا همسر شما با کسی صمیمی‌تر شود و شما جایگاه خود را از دست بدهید؛ زمانی که دوست صمیمی شما دوست جدیدی پیدا کرده و شما احساس ترس و نگرانی دارید همگی از موارد حسادت در روابط هستند. حسادت در تمامی روابط اعم از روابط دوستی، خانوادگی و روابط عاشقانه می‌تواند باشد.
- حسادت در مورد قدرت و موقعیت: این نوع از حسادت معمولا در محیط کار اتفاق می‌افتد و مربوط به فضای رقابتی است که بین همکاران وجود دارد. در صورتی که از پیشرفت، ارتقا و یا تشویق همکار خود توسط کارفرما احساس نفرت در شما شکل می‌گیرد، به احتمال زیاد، نسبت به او احساس حسادت می‌کنید.
- حسادت غیر عادی: به آن حسادت بیمارگونه نیز می‌گویند؛ این نوع از حسادت، می‌تواند حاکی از وجود یک اختلال روانی زیربنایی، نظیر اختلالات شخصیت و اختلالات هذیانی باشد. در چنین مواردی، فرد ممکن است احساس رنج و عذاب فراوانی داشته باشد و یا از شدت حسادت به خود یا دیگری آسیب جدی وارد کند. به عنوان مثال فردی که شریک عاطفی خود را مدام تعقیب می‌کند و یا فردی که از ترس از دست دادن جایگاه شغلی خود به همکار خود آسیب جسمی می‌زند و با او درگیر می‌شود.
مقاله پیشنهادی «مهارت ارتباط موثر چیست؟ روش‌های بهبود آن کدامند»
راهکارهای کنار آمدن با حسادت
- اولین و مهم‌ترین قدم برای مقابله‌ی کارآمد با حسادت، شناخت دقیق احساسی است که تجربه می‌کنید. ممکن است با شکل‌گیری حس حسادت، آن را نادیده گرفته و یا سرکوب کنیم اما در نهایت این احساس با شدت بیشتری به سراغمان می‌آید. سعی کنید منشأ و علت اصلی حسادت را در خود پیدا کنید. این کار می‌تواند بسیار سخت و ناخوشایند باشد، چرا که ما معمولا به دلیل احساس ضعف و یا کمبودی در خود نسبت به دیگران حسادت می‌کنیم، اما بدون مواجهه شدن با علت اصلی حسادت و پذیرش این کمبودها نمی‌توانیم حسادت را در خود حل و فصل کنیم.
- با شناخت دقیق‌تر احساس و علت اصلی آن، به خودمان یادآوری کنیم که بر روی رفتارها و انتخاب‌های خود کنترل داریم. می‌توان علی رغم داشتن حسادت زیاد، در موقعیت خاص، رفتار و واکنش مناسب‌تر و منطقی‌تری را جایگزین خشم و پرخاشگری کنیم.
- سعی کنید احساسات و نگرش مثبت نسبت به خود پیدا کنید؛ تمرکز بر روی نقاط قوت خود، و یادآوری آنها به خودتان می‌تواند در شما احساس رضایتمندی ایجاد کند. وقت گذراندن با دوستان، خانواده و کسانی که شما را دوست دارند در ایجاد احساسات و عواطف مثبت در شما بسیار مؤثر است.
- ناکامل بودن خودتان و اطرافیانتان را بپذیرید؛ قبول کنید که افراد با بکدیگر متفاوت هستند و هر کس در وجود خود، جنبه‌های ناکامل و عیب و نقص‌هایی دارد و این امری عادی و طبیعی است.
نتیجه گیری
حسادت دید ما را نسبت به مسائل، دچار انحراف و اشتباه می‌کند و باعث می‌شود دید منفی نسبت به مسائل پیدا کنیم. زمانی که در رابطه، مدام احساس خطر کنیم و نگران از دست دادن توجه و محبت فرد مورد علاقه‌مان باشیم، احساس اضطراب و ناامنی می‌کنیم و از کیفیت رابطه‌ی ما کاسته می‌شود. در صورتی که مدام در رابطه‌تان احساس ناامنی می‌کنید و فکر می‌کنید تجربیات گذشته‌ی شما روابط فعلی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بهتر است در این مورد از یک متخصص کمک بگیرید.
رزرو تلفنی وقت مشاوره : 09107601980
