ما در این مقاله به یک موضوع و مسئله‌ی شایع ذهنی؛ یعنی نشخوار فکری می‌پردازیم. اگر شما هم جزو افرادی هستید که دائماً با افکار منفی در ذهن خود مواجه هستید و به این فکر می‌کنید که مثلا “چرا یک مسئله یا رخداد برای شما به وقوع پیوسته است؟” و یا “چرا شما برای رفع این رخدادها هیچ کاری نکرده‌اید؟!”؛ احتمال اینکه این مطلب به دردتان بخورد بسیار زیاد است. نشخوار ذهنی یکی از مسائل شایع بین خانم‌ها و آقایان هست که با افزایش آگاهی و استفاده از روش‌های موثر می‌توان به درمان آن پرداخت. پس اگر تمایل دارید با راه‌های درمانی این مشکل، علت‌های بروز آن و تاثیراتی که افکار منفی و مخرب بر زندگی شما دارند آگاه شوید با این مقاله همراه باشید.
نشخوار ذهنی یا افکار مخرب چیست؟
نشخوار ذهنی که با نام افکار مخرب هم شناخته می‌شود جز یکی از شایع‌ترین مسائل و مشکلاتی هست که به دلایل مختلفی نظیر شیوه تربیت نادرست اشخاص در دوران کودکی، بیماری روانی و … رخ می‌دهد. نشخوار ذهنی در واقع، فکر کردن افراطی به موضوعات رخ داده در گذشته یا آینده است، موضوعاتی که در حال حاضر لزومی به فکر کردن در مورد آنها وجود ندارد. اگر شما هم جزو افرادی هستید که دائماً در پی چرایی مسائل و مشکلات زندگی خود هستید و یا خواهان دستیابی به علتی فلسفی در رابطه با مسائل و مشکلات خود میباشید، احتمالاً دچار افکار نشخواری هستید. این افکار معمولاً ماهیتی منفی و یا مخرب در زندگی خود هستید.
علت بروز نشخوار فکری چیست؟
حالا که با نشخوار فکری بیشتر آشنا شده‌اید بیایید نگاهی به علت‌ها و دلایل بروز این نشخوارها و افکار منفی بیندازیم تا بتوانیم راحت‌تر علت رخداد این مشکل را در درون خود بررسی کرده و به این افکار منفی بپردازیم. از جمله علت‌های بروز افکار منفی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تربیت نامناسب والدین در کودکی
تربیت نادرست والدین در دوران کودکی می‌تواند یکی از دلایل بروز نشخوارهای فکری باشد. اگر والدینی داشته‌اید که دائماً شما را مورد سرزنش و یا نقد قرار می‌داده‌اند احتمال وجود چنین افکاری برایتان زیاد است. در واقع، می‌توان گفت نحوه تربیت والدین در کودکی می‌تواند منجر به افکار منفی نسبت به خود، خود سرزنش‌گری و حساسیت به انتقاد در بزرگسالی شود. هرچه والدین تربیت نامناسبی را در کودکی بر کودک خود اعمال کرده باشند، احتمال اینکه فرد در بزرگسالی با افکار مخرب مواجه شود، بیش از دیگر اشخاص است. البته با استفاده از روش‌هایی می‌توان به درمان این افکار مخرب پرداخته و زندگی بزرگسالی اشخاص را با آرامش و آسایش بیشتری همراه کرد.
- استرس، اضطراب و اعتماد به نفس پایین
افرادی که دچار استرس و اضطراب شدید هستند و یا با مشکلاتی نظیر اعتماد نفس و عزت نفس پایین مواجه هستند معمولاً دچار افکار منفی و یا نشخوارهای ذهنی می‌شوند. این افراد سعی می‌کنند با پرداختن به نشخوارهای ذهنی و اشراف داشتند به آنها، به نوعی اعتماد به نفس خود را حفظ کنند. این فقط یک رویه کنترل افراطی در ذهن بوده و تاثیر مثبت طولانی مدت در زندگی فرد ندارد. با تقویت عزت نفس، رفع استرس و اضطراب این افراد، می‌توان به بهبود شرایط‌شان کمک کرد.
- افسردگی
یکی از نشانه‌های ذهنی یا شناختی شایع در افسردگی، درگیر شدن درافکار نشخواری است. چنین افرادی معمولاً اشتغال ذهنی با موضوعات و اتفاقات گذشته دارند. افراد افسرده به طرز بیمارگونی به کارهایی که در گذشته انجام ندادهاند، فرصت‌هایی که از دست داده‌اند و … فکر می‌کنند. خودسرزنشگری معمولاً یکی از ویژگی‌های بارز افکار نشخواری مرتبط با افسردگی است. با درمان افسردگی تا حد زیادی این افکار هم کمتر می‌شوند.
مطالعه بیشتر: اختلالات افسردگی
- ضربه عاطفی و روحی شدید
اشخاصی که در دوران کودکی و بزرگسالی عزیزی را از دست داده و یا با ضربه‌های عاطفی شدیدی نظیر طلاق، تجاوز، مرگ عزیزان و… مواجه شده‌اند، معمولاً با نشخوارهای فکری زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. در چنین افرادی معمولاً نشخوارها منجر به افسردگی می‌شوند. افسردگی نیز موجب تداوم نشخوار شده و آنها را در چرخه نشخوار-افسردگی گیر می‌اندازد.
- کمال‌گرایی و ایده‌آل‌گرایی
معمولاً، افرادی که شخصیت کمال‌گرا و ایده‌آل گرا دارند دائماً از خود ایراد گرفته و شخصیت خود را نقد می‌کنند. با مرور زمان این ایرادگیری و نقد شخصیت یک سبک فکری برای آنها شده و باعث پر رنگتر شده افکار منفی در ذهنشان می‌شود. البته، وجود والدین نقاد و ایرادگر در دوران کودکی هم می‌تواند میزان افکار منفی را در ذهن این اشخاص پررنگ‌تر نمایید.
- وجود شرایط سخت اقتصادی
وجود شرایط سخت اقتصادی و یا بیکاری هم از علت‌های دیگری است که باعث افزایش افکار منفی اشخاص می‌شود. اگر شما هم جزو اشخاصی هستید که از لحاظ مالی در وضعیت ایده آل و مناسبی قرار ندارید احتمالاً دائماً با افکار منفی زیادی در زندگیتان مواجه می‌شوید.
نشخوارهای ذهنی مرتبط با چه مشکلات روانشناختی بوده و باعث بروز چه مشکلاتی می‌شوند؟
همانطور که در بخش‌های فوق اشاره شد، استرس، اضطراب و افسردگی می‌توانند باعث تشدید افکار منفی ذهنی اشخاص شوند. البته، افکار ذهنی مخرب هم تاثیر شدیدی بر تشدید اختلالات مختلفی همچون افسردگی دارند. حالا بیایید به بررسی این اختلالات بپردازیم:
- افسردگی
افسردگی جزء اولین مشکلاتی است که افراد را درگیر افکار منفی و نامطلوب میکند. تصور کنید، شما دائماً با افکار نشخواری، منفی و خودسرزنشگرانه مواجه باشید؛ این افکار قطعاً پس از مدتی شما را دچار افسردگی شدید کرده و خود را دست کم خواهید گرفت. به همین علت، می‌توان گفت وجود افکار منفی باعث تشدید افسردگی در افراد می‌شود.
- اضطراب
از دیگر اختلالاتی که به واسطه نشخوارهای ذهنی رخ می‌دهد می‌توان به اختلال اضطراب اشاره کرد. در واقع، هنگامی که فرد افکار منفی و نگران کنندهای زیادی درون ذهن خود دارد – به خصوص افکاری که مربوط به مسائل آینده است- خواه ناخواه درگیراضطراب شدید خواهد شد. افکار نشخواری که ماهیتی آینده‌نگرانه دارند و معطوف به اتفاقاتی است که ممکن است در آینده رخ دهند، به شدت افراد را مستعد ابتلا به اضطراب میکند.
- وسواس
اختلال بعدی وسواس فکری است که از آن با نام OCD هم یاد می‌شود. وسواس به فکر یا کاری که دایماً توسط فرد تکرار می‌شود، اطلاق می‌گردد. در واقع، هنگامی که فرد بدون هیچگونه علتی دائماً به موضوعی فکر میکند یا کاری را تکرار میکند، دچار وسواس فکری شده است. گاهی اوقات نشخوارهای فکری باعث بروز رفتارهای وسواس‌گونه در فرد می‌شوند.
- فوبیا (ترس)
از دیگر آسیب‌هایی که به واسطه وجود افکار منفی رخ می‌دهد می‌توان به فوبیا یا ترس‌های مرضی اشاره کرد. به عنوان مثال، ترس از حیوان، حشره و یا شرایط خاصی همچون فضای بسته می‌تواند به تشدید نشخوارهای ذهنی در رابطه با این موضوعات منجر شود.
مقاله پیشنهادی «افسردگی ملانکولیک یا مالیخولیایی چیست؟»
برخی راهکارها برای درمان نشخوارهای فکری
حالا که با اختلالات و آسیب‌هایی که به واسطه نشخوار فکری در زندگی افراد رخ می‌دهند آشنا شده‌اید بیایید نگاهی به راه‌های درمان این آسیب‌ها داشته باشیم. از جمله راه‌های درمان نشخوار ذهنی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- آرام سازی جسمانی و روانی
تکنیک‌هایی نظیر یوگادرمانی و یا مدیتیشن‌تراپی به اشخاص برای افزایش آرامش جسمی و ذهنی کمک میکند. در عین حال، یوگا برای کاهش اضطراب و استرس ناشی از شرایط سخت زندگی نیز کمک کننده است.
- نوشتن افکار منفی
نوشتن افکار منفی باعث می‌شود شما به صورت منطقی با شرایط و موقعیتی که در آن قرار گرفته‌اید مواجه شوید. به این ترتیب، می‌توانید راه‌حل منطقی‌تری برای شرایط خود پیدا کرده و از درگیر شدن با افکار غیر منطقی – که عمدتاً ماهیتی نشخواری دارند – خلاص شوید.
- کمک گرفتن از روانشناسان و متخصصین سلامت روان
مشاوره گرفتن و یا شروع رواندرمانی می‌تواند به شما برای درمان مشکلاتی نظیر اضطراب، استرس، درمان تراماها و… کمک کند. حتی در صورت نیاز می‌توان از دارو درمانی تحت نظر متخصص هم بهره برد.
- دوری از افکار منفی
شما می‌توانید با استفاده از تکنیک‌هایی همچون توقف افکار و یا منحرف کردن ذهن از افکار منفی، از مشکل نشخوار ذهنی خود رهایی یابید.
نتیجه‌گیری
در انتها، باید گفت نشخوارهای ذهنی و افکار منفی یکی از شایع‌ترین مشکلاتی هستند که زندگی اشخاص را به طور دائم تحت تاثیر قرار می‌دهند. در حقیقت، با کمک درمان‌های خاصی همچون مشاوره، رواندرمانی و دارو درمانی می‌توان به درمان این مشکلات پرداخته و زندگی بهتری برای اشخاص ایجاد کرد.
پیشنهاد می‌شود، با انجام فعالیت‌های جدیدی مثل صحبت با افراد جدید، تغییر سبک زندگی، افزایش فعالیت‌های خوشایند مثل مطالعه کتاب، تماشای فیلم و یا حتی خندیدن و … سعی کنید از افکار منفی دور شوید. این اقدامات می‌توانند به صورت طبیعی به کم شدن افکار نشخواری کمک کنند.
رزرو تلفنی وقت مشاوره : 09107601980
