آیا شما با افرادی مواجه هستید که دائما توصیه می‌کنند، مثبت باشید؟ اگر به تازگی شغل خود را از دست داده‌اید، یا عزیزانتان فوت کرده‌اند و یا رابطه رمانتیک خود را به اتمام رسانیده‌اید و در شرایط سخت و عذاب آوری به سر می‌برید و تصور می‌کنید باید همیشه مثبت اندیشیده و مثبت نگر باشید باید گفت سخت در اشتباه هستید. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که شما باید در شرایط سخت و ناراحت کننده بتوانید احساسات منفی‌ای که در زندگی آنها را تجربه می‌کنید بروز داده و آنها را زندگی کنید. ما در این مطلب به عباراتی نظیر مثبت گرایی سمی می‌پردازیم. نشانه‌های مثبت‌گرایی مخرب و راهکارهای مقابله با این مسئله را بررسی کرده و سپس اطلاعات لازم در رابطه با این موضوع را به دست می‌آوریم.
تعریف مثبت گرایی سمی
همانطور که در بخش مقدمه به این مسئله اشاره کردیم مثبت گرایی گاها می‌تواند مخرب و سمی باشد و باعث شود ما در زندگی تصور کنیم قوی نیستیم. در واقع، باید گفت بعضا ما انسان‌ها عزیزی را در زندگی از دست می‌دهیم و یا از شغل بیکار شده و در شرایط مالی بدی قرار می‌گیریم، بعضا از یک رابطه رمانتیک بیرون آمده و طلاق می‌گیریم و یا فرزند خود را از دست می‌دهیم و در زندگی خود با افسردگی، غم، دلتنگی، سرخوردگی و یا حتی شکست دست و پنجه نرم می‌کنیم. معمولا، پیشنهاد می‌شود در این شرایط احساسات منفی خود را زندگی کنید تا بتوانید پس از مدتی بهبود یافته و به زندگی عادی خود بازگردید.
مثبت گرایی سمی که با عنوان positive toxicity شناخته می‌شود به شرایطی که فرد تمایل به مثبت و خوش بین ماندن در آن شرایط سخت زندگی یعنی پس از افسردگی، از دست دادن عزیزش و یا شغلش دارد، گفته می‌شود. باید به خاطر داشت زندگی سرشار از بخش‌های مثبت و خوشبینانه نیست و گاها باید زندگی را تلخ یا شیرین همانگونه که رخ داده زیست و تجربه کرد. روانشناسان تاکید زیادی بر زندگی کردن تلخی‌ها و ناکامی‌ها دارند. آنها می‌گویند زندگی کردن تجارب تلخ و ناخوشایند باعث رشد شخصیتی و بهبودی سریعتر فرد از شرایط ناگوار و تلخ می‌شود.
مثبت گرایی سمی چرا مخرب است؟
حالا که با مثبت گرایی سمی آشنا شده‌اید، بیایید به این مسئله که چرا این نوع مثبت گرایی می‌تواند بسیار مخرب و آسیب زننده باشد هم بپردازیم. مثبت گرایی مخرب به دلیل اینکه به اشخاص اجازه نمی‌دهد شرایط سخت و دردناک زندگی را حس کنند، آسیب زننده است. همانطور که به این مسئله اشاره کردیم هنگامی که افراد فرآیند طبیعی سوگ را سپری نمی‌کنند نمی‌توانند به صورت طبیعی رشد نمایند. تصور کنید، فردی در رابطه عاطفی قبلی خود بنا به دلایلی با شکست مواجه می‌شود و پس از اتمام رابطه به خود اجازه سوگ نمی‌دهد. معمولا در این شرایط فرد رابطه بعدی خود را شروع کرده و درد و مشکلات رابطه فعلی خود را به رابطه بعدی‌اش هم انتقال می‌دهد. به این ترتیب، هیچگونه رشد شخصیتی رخ نمی‌دهد و به واسطه مثبت گرایی سمی فرد مشکلاتش را همچون کوله باری با خود حمل می‌کند.
آسیبهای مثبت گرایی سمی
بیایید نگاهی به آسیبهای مثبت گرایی سمی بیندازیم و با در نظر داشتن این آسیب‌ها سعی در بهبود و ارتقای شرایط خود داشته باشیم. از جمله آسیبهای مثبت گرایی سمی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- کاهش سرعت بهبود شخص پس از تراما
هنگامی که شخص تراماهایی همچون اتمام رابطه عاطفی، از دست دادن همسر و یا شکست مالی را تجربه می‌کند با احساساتی همچون غم، افسردگی، ناراحتی، خود کم بینی و… مواجه می‌شود. زمانی که شخص به صورت طبیعی پروسه ناراحتی، افسردگی و سوگ خود را پشت سر نمی‌گذارد، اغلب احساسات خود را درونش مخفی می‌کند. به این ترتیب، با رخداد مشکل یا آسیبی دیگر این احساسات فوران کرده و شخص به حالت نامتعادل و افسرده قدیمی خود باز می‌گردد.
- درگیری فرد با انواع مختلف بیماری‌های روحی و جسمی
احتمالا اسم بیماری‌های روان تنی به ذهنتان خورده است. این قبیل از بیماری‌ها به دلیل ترس، خشم و عصبانیت، احساس افسردگی و ناراحتی، خودخوری و… روان و جسم فرد را درگیر می‌کنند. اگر شخص هیچ تلاشی برای درمان احساسات نهفته درونی خود نکند و آنها را بروز ندهد، این احساسات همچون بیماری‌های روحی و جسمی خود را بروز می‌دهند.
- عدم رشد شخصیت فرد
معمولا گفته می‌شود وقایع تلخ و ناخوشایند زندگی که آنها را شبه شکست هم می‌نامند باعث رشد و تکامل شخصی فرد می‌شود. در صورتی که یک حادثه منفی نظیر سوگ، از دست دادن همسر و یا … رخ دهد و فرد همچنان مثبت باقی بماند و فرآیند سوگ را سپری نکرده و به بررسی و آنالیز شخصیت خود نپردازد هیچگونه رشد شخصیتی در زندگی او رخ نمی‌دهد. پس باید پروسه درد و رنج طی شود تا بتوان به نتایج مثبت و رشد دهنده‌ای هم دست یافت.
- زندگی در رویا و توهم
هنگامی که شخص به واسطه مثبت گرایی سمی شرایط را برای خود همچنان مثبت نگه می‌دارد و به جای اینکه به واقعیت زندگی خود بازگردد در رویا و توهم زندگی می‌کند. فرد پذیرشی برای درک اتمام رابطه عاطفی، پذیرش مرگ عزیز خود و یا از دست دادن شرایط زندگی مالی عالی خود ندارد و به همین علت، در درک حقایق با مشکل مواجه می‌شود.
- عدم دستیابی به راه حل مناسب
زمانی که شخص به این درک و پذیرش می‌رسد که شرایط قبلی پایان یافته و باید راه حلی برای گذر از آن شرایط پیدا کند، می‌تواند به نتایج مثبت و رشد شخصیتی دست یابد. اما اگر شخص هیچگونه تلاشی برای پذیرش شرایط منفی خود صرفا به این دلیل که باید مثبت و خوش اندیش باشد نمی‌کند، به هیچگونه ترقی و پیشرفتی هم دست نمی‌یابد.
مقاله پیشنهادی «حساسیت در روابط متقابل چیست؟»
نشانه‌های مثبت گرایی سمی
مثبت گرایی سمی نشانه‌هایی دارد که از جمله این نشانه‌ها می‌توان به مواردی نظیر زیر اشاره کرد:
- عدم بروز احساسات ناخوشایند همچون غم، ناراحتی، افسردگی و…
- عدم توجه به چالش یا مشکلات رخ داده و یا مواجه با آن از طریق یافتن راه حل
- وجود احساس گناه در رابطه با شرایط منفی و ناخوشایند
- تلاش برای خوشحال کردن بقیه افراد هنگامی که خود در شرایط غم و ناراحتی به سر می‌برید
- وجود حس شرم برای بروز احساساتی مثل سوگواری و یا احساسات ناراحت کننده و غمناکی نظیر افسردگی
- انکار سوگ، غم و یا شرایط سختی که در حال سپری کردن آن هستید
راهکارهای مقابله با مثبت گرایی سمی
احتمالا حالا که با مثبت گرایی سمی آشنا شده‌اید می‌پرسید چگونه می‌توانم با این مشکل مقابله کنم؟ ما در این بخش شما را با راهکارهای مقابله با مثبت گرایی مخرب آشنا می‌کنیم:
- درد و شرایط منفی خود را بپذیرید.
قبل از هر کاری باید بپذیرید شرایط سختی را پشت سر می‌گذارید. به خودتان اجازه گریه کردن، داد زدن، پرخوری کردن و استراحت کردن بدهید. هنگامی که احساسات خود را قبول می‌کنید آماده ورود به مرحله بعدی می‌شوید.
- از کمک متخصص و روانکاو بهره ببرید.
از متخصص و روانپزشک کمک بگیرید. صحبت با مشاور کمک می‌کند شما دردها و مشکلات خود را به شیوه درست و منطقی حل کنید. هنگامی که یک فرد متخصص به آنالیز مشکلات و دردهایتان کمک می‌کند شما سریعتر پاسخ سوالات خود را پیدا می‌کنید.
- یادداشت برداری و نت برداری روزانه را فراموش نکنید.
نت برداری روزانه باعث می‌شود شما با احساساتی که هر روزه آنها را زندگی می‌کنید، بیشتر آشنا شوید. علاوه بر این، نوشتن و یادداشت برداری یک روش عالی و کاربردی برای تخلیه احساسات و افکارتان و براورد وضعیت مثبت گرایی سمی خودتان است.
- با کلیه احساسات خود آشتی کرده و نحوه مدیریت آنها را بیاموزید.
زمانی که شما احساسات تلخ و منفی همچون افسردگی، غم، دلخوری و… را به عنوان بخشی از زندگی خود می‌پذیرید، دیگر با احساساتی همچون شرم، ترس، خشم و عصبانیت دست و پنجه نرم نمی‌کنید. پس از گذشت مدتی هم با نحوه مدیریت احساساتتان آشنا می‌شوید و می‌توانید از آنها برای اتقای زندگی شخصی و حرفه‌ای خود بهره ببرید.
- مهارت همدلی را آموخته و از آن در زندگی خود استفاده کنید.
آموختن نحوه برقرای مهارت همدلی با خود و دیگران باعث می‌شود شما شرایط و احساسات خود را به راحتی بپذیرید و دیگر اصراری به شاد و خوشحال بودن همیشگی اشخاص نداشته باشید. به این ترتیب، شما می‌پذیرید که چاشنی زندگی غم و شادی در کنار هم است.
نتیجه‌گیری
در انتها، امیدواریم این مطلب اطلاعات کافی در رابطه با مثبت گرایی سمی و نحوه مقابله با آن را در اختیارتان گذاشته باشد. شما با توجه به این مطلب می‌توانید به مدیریت بهتر احساسات خوشایند و ناخوشایند خود در شرایط مثبت و منفی زندگی‌تان بپردازید. حتما راهکارهای مقابله با این نوع مثبت گرایی را در شرایط سخت زندگی برای خود و آشنایانتان به کار ببرید تا سریعتر بتوانید از شرایط تلخ و منفی زندگی عبور کرده و به حالت نرمال و طبیعی زندگی خود بازگردید.
