افسردگی پیش از قاعدگی، یک اختلال خلقی است، که در آن تغییرات و نوسانات هورمونی، باعث تغییرات قابل ملاحظه‌ای در خلق، احساسات و عواطف افراد می‌شود. این تغییرات و نوسانات در هفته‌ی پیش از قاعدگی، فرد را نسبت به افسردگی و اضطراب آسیب‌‌پذیر میکند. افسردگی پیش از قاعدگی، در برخی از خانم‌ها وجود دارد و علایمی مشابه با علایم افسردگی دارد. خلق فرد ممکن است تغییر و نوسان داشته باشد، غمگین و یا تحریک‌پذیر باشد. شناخت علایم و نشانه‌های این نوع افسردگی، دانستن علل احتمالی و راه‌های درمان، میتواند ما را نسبت به این اختلال آگاهتر کند.
افسردگی پیش از قاعدگی چیست؟
برخی از خانم‌ها، در هفته و روزهای قبل از شروع قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند. سندرم پیش از قاعدگی، شامل برخی علایم و نشانه‌های جسمی نظیر خستگی و بی‌حالی، مشکلات گوارشی، مشکلات خواب، سردرد یا درد در نواحی مختلف بدن و علایم و نشانه‌های روانی مثل خلق تحریک‌پذیر، خلق افسرده، بی‌قراری و حساسیت است. افسردگی پیش از قاعدگی یکی از علایمی است که ممکن است در کنار سایر علایم و نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی، فرد به آن مبتلا شود. در افسردگی پیش از قاعدگی، به دلیل کاهش سطح هورمون‌های زنانه، فرد دچار علایم افسردگی اساسی، نظیر خلق افسرده، تحریک‌پذیری، گریه‌های بی‌اختیار و یا تنش‌های بی‌نفردی می‌شود. این علایم در حالت عادی ظرف چند روز و پس از شروع خونریزی خود به خود برطرف می‌شوند.
علائم افسردگی پیش از قاعدگی
- احساس غم و افسردگی
- تحریک‌پذیری و عصبانی شدن سر کوچکترین مسایل
- بی‌قراری
- تمایل به انزوا و دوری از جمع
- احساس ناتوانی در رفتن به سرکار و یا انجام کارهای روزمره
- مشکل در تمرکز
- ایجاد اختلال در خواب و بدخوابی
- تغییر اشتها؛ معمولا به صورت افزایش اشتها و یا داشتن هوس‌های غذایی که فرد در حالت عادی ندارد
- سردرد و یا سایر دردهای بدنی
- از دست دادن علاقه نسبت به کارها و فعالیت‌ها
- زودرنجی و حساس شدن
- گریه‌ی بی دلیل و بی اختیار
مقاله پیشنهادی «سوگ عاطفی چیست؟ و چگونه سپری آن را کنیم؟»
علل ابتلا به افسردگی پیش از قاعدگی
تغییرات هورمونی در هفته‌ی قبل از شروع قاعدگی، میتواند باعث خلق افسرده و تحریک‌پذیر شود. تغییرات هورمونی همزمان بر سطح انتقال دهنده‌های عصبی مغز نیز تأثیر گذاشته و منجر به بروز علایم افسردگی در فرد، قبل از شروع قاعدگی می‌شود. با اینکه این تغییرات زیستی به طور کلی، در همه‌ی خانم‌ها وجود دارد، اما همه‌ی خانم‌ها به افسردگی پیش از قاعدگی مبتلا نمی‌شوند؛ همین موضوع، احتمال وجود دلایل دیگر، از جمله، عوامل ژنتیکی، رویدادهای محیطی و توان و وضعیت جسمانی را مطرح میکند.
عوارض ابتلا به افسردگی پیش از قاعدگی
افسردگی پیش از قاعدگی، میتواند در بیشتر جنبه‌های زندگی فرد، اختلال ایجاد کند. فرد ممکن است در رفتن به سرکار و یا انجام فعالیت‌های معمول روزانه با مشکل و چالش روبه‌رو شود. معمولا این افسردگی در روابط فرد نیز اختلال ایجاد کرده و اطرافیانش را دچار بهت‌زدگی میکند، چرا که ممکن است میزان حساسیت و تحریک پذیری فرد به طور معناداری افزایش داشته باشد. کاهش تمرکز و توجه و کاهش آستانه‌ی تحمل فرد، همگی بر انجام کارها و فعالیت‌های روزانه و روابط فرد تأثیر می‌گذارد. در صورتی که علایم فرد، کنترل نشود، شدت مشکلات، چالشها و تعارضات بین فردی میتوانند باعث تشدید مسایل گردند.
درمان افسردگی پیش از قاعدگی
تصمیم‌گیری برای درمان افسردگی پیش از قاعدگی به عهده درمانگر و متخصص است تا با ارزیابی و تشخیص علایم و علل افسردگی و وضعیت جسمی و هورمونی فرد، درمان و یا داروی مناسب را تجویز کند و یا فرد را به متخصص مربوطه ارجاع دهد. در دارو درمانی با توجه به شرایط بیمار ممکن است از داروهای ضد افسردگی و یا داروهای هورمونی و یا حتی مکمل‌های غذایی استفاده شود. توجه به شیوه و سبک زندگی و عادات غذایی و تحرک فیزیکی، در پیشگیری و بهبود افسردگی پیش از قاعدگی، حایز اهمیت است.
در مشاوره و رواندرمانی، فرد با به اشتراک گذاشتن احساسات و عواطف خود با درمانگر، نسبت به آ‌ن‌ها آگاهتر شده و میتواند مدیریت هیجان بهتری داشته باشد. مشاوره و رواندرمانی به کاهش علایم افسردگی پیش از قاعدگی کمک میکند. در جلسات مشاوره، آموزش روش‌های خود مراقبتی و آرام سازی و ریلکسیشن، میتواند به فرد در کنار آمدن با علایم افسردگی پیش از قاعدگی کمک کند. زمانیکه مشکلات بین فردی و ارتباطی نیز وجود دارد، مشاوره با همسر فرد و گاهی زوج‌درمانی نیز میتواند بسیار کمککننده باشد.
نتیجه‌گیری
افسردگی قبل از قاعدگی، با اینکه صرفا در هفته‌ی قبل از شروع قاعدگی در فرد به وجود می‌آید و مقطعی است، اما در صورتی که مورد توجه و درمان قرار نگیرد، میتواند زندگی فرد را مختل کند و اثرات سویی بر بیشتر جنبه‌های زندگی او داشته باشد. لازم است به طور کلی و به ویژه در هفته‌های قبل از شروع قاعدگی، فرد خود مراقبتی داشته باشد. فعالیت و ورزش منظم، تغذیه‌ی سالم و کافی و نیز خواب منظم، همگی در کنترل علایم افسردگی پیش از قاعدگی و سایر علایم سندرم قاعدگی مؤثر هستند.
لازم است فرد در این دوره، به خودش، نیازها و احساساتش، توجه بیشتری کند و نسبت به احساساتی که در این دوره به شکل متفاوتی تجربه میکند آگاه باشد. در صورت شدت علایم لازم است فرد با یک مشاور و روانشناس در مورد مسایل صحبت کند. داشتن حمایت اجتماعی و ارتباط در این دوره، بسیار حایز اهمیت و کلیدی است. در صورتی که روش‌های معمول خود مراقبتی، آرام سازی و ریلکسیشن و صحبت با اطرافیان نتواند از شدت علایم کم کند و فرد همچنان در عملکرد روزانه‌ی خود دچار اختلال باشد، کمک گرفتن از یک مشاور و متخصص، ضروری است. مشاوره و درمان، باعث می‌شود فرد احساسات و هیجاناتش را بهتر مدیریت کند، در عملکرد روزانه‌ی خود بهتر عمل کند و زندگی روزمره‌اش دچار اختلال جدی نشود.
در این مقاله در مورد افسردگی قبل از قاعدگی، علائم و راه‌های درمان آن صحبت کردیم. می‌توانید برای ارزیابی شرایط و درمان افسردگی خود از مشاوره تخصصی دکتر مژگان لطفی استفاده نمایید.
رزرو تلفنی وقت مشاوره : 09107601980
