بی سر و صدا، ساکت و منزوی، رفتار نسبتا عجیب، ظاهر سرد و بی احساس، غریبه‌ای که به نظر میرسه با کسی آشنا نیست و صمیمیتی نداره و علاقه‌ای هم به کسی نشون نمی‌ده. همه‌ی نشانه‌های گفته شده، از نشانه‌های اختلال شخصیت اسکیزویید هستند. اختلال شخصیت اسکیزوئید که با نام‌های شخصیت گوشه گیر یا شخصیت انزواطلب نیز شناخته می‌شود نوعی اختلال است که فرد مبتلا به آن، در روابط اجتماعی بی‌تفاوت است و به‌ندرت عواطف خود را بروز می‌دهد.
شیوع این اختلال نزدیک به ۷.۵ درصد جامعه است و مردان بیشتر از زنان این تشخیص را دریافت می‌کنند. افراد مبتلا به این اختلال، به ندرت در اجتماع و فعالیت‌های جمعی شرکت می‌کنند و ترجیح می‌دهند در تنهایی کار و زندگی کنند. در این مقاله، به تعریف و توضیح نشانه‌های این اختلال، دلایل ابتلا به آن و راهکارهای درمانی پرداخته می‌شود.
اختلال شخصیت اسکیزویید چیست؟
افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید هستند، الگوی نافذی از بی علاقگی به روابط اجتماعی و تمایل به تنهایی و انزوا دارند. این افراد، دامنه‌ی هیجانات محدودی دارند و بسیار کم ابراز هیجان می‌کنند. این افراد، سرد و بی احساس به نظر می‌رسند و علاقه‌ای به اتفاقات روزمره و سایر افراد نشان نمی‌دهند.
نشانه‌های اختلال شخصیت اسکیزویید
- تمایلی به داشتن روابط نزدیک ندارند و لذتی از آن نمیبرند.
- به ندرت تماس چشمی برقرار می‌کنند.
- فعالیت‌های انفرادی را به فعالیت‌های جمعی، ترجیح می‌دهد.
- دوست صمیمی ندارند و به کسی اعتماد نمی‌کنند.
- از کاری لذت نمیبرند و یا از فعالیت‌های معدودی لذت می‌برند.
- نسبت به تحسین یا انتقاد سایرین بی تفاوت هستند.
- سرد و بی عاطفه هستند.
- ظاهری آرام، منزوی و غیر معاشرتی دارند.
- نیاز یا اشتیاقی به برقراری رابطه و یا پیوند عاطفی با دیگران نشان نمی‌دهند.
- ممکن است شیفته‌ی اشیای بی‌جان و یا مفاهیم ماورا الطبیعه شوند.
- زندگی جنسی فعالی ندارند و ممکن است نسبت به این موضوع کاملا بی میل باشند.
- در ابراز هیجانات خود ضعیف هستند و معمولا خیلی ابراز هیجان نمی‌کنند.
- بعضا ممکن است از استعاره‌های عجیب و غریب و یا واژه‌های سنگین ادبی استفاده کنند.
- شاد بودن و شوخ بودن برایشان کاری دشوار است.
علل اختلال شخصیت اسکیزویید
مانند سایر اختلالات شخصیت، اختلال شخصیت اسکیزویید نیز از ترکیبی از عوامل محیطی و خانوادگی و ژنتیکی شکل می‌گیرد. داشتن والدینی که احساسات و عواطف محدودی دارند و ابراز احساسات نمی‌کنند باعث می‌شود کودک نیز همین الگوی عاطفی و احساسی را یاد بگیرد. فاصله‌ی سنی زیاد بین والدین و کودک، تک فرزند بودن کودک و به طور کلی هر شرایطی که امکان تعاملات اجتماعی را به حداقل برساند، می‌تواند باعث شکل‌گیری اختلال شخصیت اسکیزویید در فرد شود.
عوارض ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید، به احتمال بیشتری به اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات شخصیت دچار می‌شوند. این اختلال در درصدی از بیماران طی زمان تشدید و به اسکیزوفرنی تبدیل می‌شود. این افراد با اینکه عجیب و غریب و نامتعارف به نظر می‌رسند ولی وظایف و کارهای روزمره‌ی خود را به خوبی انجام می‌دهند و احتمالا عملکرد شغلی خوبی نیز داشته باشند، اما به دلیل عدم توانایی در برقراری ارتباط مناسب، دچار مشکلاتی در کار یا شرایط دیگر شوند. این افراد چون نمی‌توانند ( و تمایلی نیز ندارند) روابط هدفمند و معناداری پیدا کنند، ممکن است تا آخر عمر تنها بمانند و همین موضوع خود، خطر ابتلا به افسردگی و افکار خودکشی را افزایش می‌دهد.
مقاله پیشنهادی «سوگ عاطفی چیست؟ و چگونه سپری آن را کنیم؟»
اختلال شخصیت اسکیزویید چگونه درمان می‌شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید، به ندرت برای درمان مراجعه و اقدامی می‌کنند، چون خودشان احساس مشکل یا ناراحتی از افکار و رفتارهایشان نمی‌کنند. این افراد اگر به درمانگر مراجعه کنند، گرچه رابطه‌ی صمیمی با درمانگر برقرار نمی‌کنند، اما در صورتی که احساس راحتی و اعتماد کنند، فعالانه در درمان مشارکت می‌کنند و احساسات خود را با درمانگر به اشتراک می‌گذارند. گروه درمانی می‌تواند برای فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید، چالشی باشد؛ از یک طرف مشارکت در گروه و برقراری ارتباطات اجتماعی برای او سخت است و از طرف دیگر همین گروه و ارتباط با اعضای آن می‌تواند مهارت‌های اجتماعی و برقراری ارتباط را در او تقویت کند.
در جلسات فردی نیز، تقویت مهارت‌های اجتماعی و بهبود اعتماد به نفس بیمار به ویژه در موقعیت‌های اجتماعی، از جمله اهداف درمانی بیمار و درمانگر است. در صورتی که بیمار اختلالات همراه نظیر افسردگی یا اضطراب داشته باشد از دارو درمانی استفاده می‌شود و داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی برایش تجویز می‌شود.
نتیجه‌گیری
انزوای اجتماعی یکی ازالگوهای ثابت در زندگی افراد مبتلا یه اختلال شخصیت اسکیزویید است. این انزوا به خاطر ترس از پذیرفته نشدن نیست، بلکه آنها ترجیح می‌دهند به تنهایی فعالیتشان را انجام دهند. به سمت مشاغل و فعالیت‌های می‌روند که انفرادی باشد تا تنها باشند و مشغول ذهنیات خودشان باشند. این الگو و سبک فکری و رفتاری به مرور برای فرد دردسرساز می‌شد. ابراز نکردن احساسات می‌تواند موجب بروز بیماری های جسمی مختلف شود.
نداشتن ارتباطات اجتماعی و روابط نزدیک و صمیمی، خطر ابتلا به افسردگی و خودکشی را در این افراد افزایش می‌دهد. در صورتی که با فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید، سر و کار داریم، باید بدانیم علی رغم اینکه این افراد به برقراری روابط اجتماعی نیاز دارند، اما فعالانه از آن اجتناب می‌کنند، به همین دلیل هنگام برقراری ارتباط با این افراد مهم است که به خلوت و فضای یک نفره‌ی آنها احترام بگذاریم و برای برقراری ارتباط و شرکت در اجتماعات به او فشار نیاریم، تا فرد به تدریج با ما احساس امنیت و اعتماد کند. مهم است که در برخورد با این افراد از قضاوت افکار و علایق عجیب و غریب آنها پرهیز کنیم. هرچند که درمان این افراد زمان‌بر است اما هرچه زودتر برای درمان و کمک از مشاور اقدام کنند، نتیجه‌ی بهتری حاصل می‌شود.
رزرو تلفنی وقت مشاوره : 09107601980
