افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی علی رغم توانمندی‌های زیادی که دارند، در بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی قادر به ارائه آنها نیستند و همین موضوع بر جنبه‌های مختلف زندگیشان تاثیر می‌گذارد. این اضطراب در بسیاری از موارد مانع بزرگی برای موفقیت این افراد است. اما به کمک علم روانشناسی می‌توان بر این اضطراب غلبه کرد.
اضطراب اجتماعی چیست؟
یکی از انواع اختلال‌های اضطرابی که می‌تواند در دوران نوجوانی و جوانی شیوع زیادی داشته باشد، اضطراب اجتماعی است. اضطراب اجتماعی حالتی است که فرد دائما نگران ارزیابی و قضاوت دیگران از عملکرد خود است. این افراد در جمع‌های خانوادگی، دوستانه و … احساس خوبی ندارند و همین موضوع باعث اضطراب بیشتر آنها می‌شود. این افراد تمایل بسیاری به برقراری یک رابطه اجتماعی دارند و در قبال دیگران احساس دوستی می‌کنند، همین طور صفات و ویژگی‌های مطلوب بسیاری دارند که می‌توانند دیگران را جذب کنند، اما به دلیل اینکه در اغلب موقعیت‌های اجتماعی اضطراب زیادی را تجربه می‌کنند، بسیاری از این ویژگی‌ها بروز نمی‌یابند. این اختلال مشکلات بسیاری را برای افراد ایجاد می‌کند، اما خوشبختانه درمان و غلبه بر اضطراب اجتماعی کار بسیار دشواری نیست و افراد می‌توانند با مشاوره و رواندرمانی و استفاده از مشاوره آنلاین به خوبی بر این مشکل غلبه کنند.
مقاله پیشنهادی «خود سرزنشگری چیست؟ و راه‌های درمان آن کدامند»
آیا من دچار اضطراب اجتماعی هستم؟
علایم اضطراب و یا هراس اجتماعی و یا در موارد شدید اختلال اضطراب اجتماعی در موارد ذیل خلاصه می‌گردد:
-
وجود ترس یا اضطراب قابل ملاحظه درباره ی یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آنها احتمال دقت نظر به فرد و تجزیه و تحلیل دیگران وجود دارد. این موقعیت‌ها شامل تعاملات اجتماعی، سخنرانی کردن، غذا خوردن در رستوران یا اماکن عمومی و …..می‌باشد.
-
معمولا افراد در این موقعیت‌های اجتماعی نگران این موضوع هستند که کاری انجام دهند یا دچار علائم اضطرابی (نفس نفس زدن، قرمز شدن صورت، لرزیدن صدا یا دست‌ها و …) شوند که دیگران متوجه اضطراب آنها شوند و برداشت منفی از آن داشته باشند.
-
موقعیت‌های اجتماعی تقریبا همیشه سبب اضطراب فرد می‌شود.
-
و معمولا این ترس و اضطراب از موقعیت‌های اجتماعی باید حداقل حدود 6 ماه یا بیشتر طول بکشد.
این اضطراب تاثیراتی بر نحوه تفکر افراد نیز دارد. به طور مثال این افراد دائما نگران این موضوع هستند که دیگران درباره آنها چه فکری می‌کنند. وقتی کاری را به اتمام می‌رسانند، مدام به کارهایی که انجام داده‌اند یا اشتباهاتی که مرتکب شده‌اند فکر می‌کنند و آن را در ذهن خود مرور می‌کنند. این نگرانی‌ها باعث می‌شود که این افراد همواره احساس تنش داشته باشند و نتوانند عملکرد مناسبی داشته باشند. این افراد مدام در مورد موقعیت‌های اجتماعی دچار نشخوارهای ذهنی می‌شوند که می‌تواند باعث افت عملکرد و تمرکز در آنها شود.
چرا دچار اضطراب اجتماعی می‌شویم؟
در طول دوران کودکی و نوجوانی باورهایی در مورد دیگران، خودمان و جهان به دست می‌آوریم که به ما در برقراری رابطه با دنیای پیرامون کمک می‌کند. یک سری از این باورها مربوط به نگرش‌هایی است که در مورد خودمان داریم. مثلا اینکه آیا من فرد دوست داشتنی هستم یا نه؟ آیا به اندازه کافی آدم باکفایتی هستم یا خیر؟
معمولا افرادی که دچار اضطراب اجتماعی هستند باورهای منفی نسبت به خود دارند. این افراد درباره توانمندی های خود به اندازه کافی اطمینان ندارند و معتقدند که ممکن است نتوانند از عهده یک موقعیت به خوبی بربیایند. همین موضوع سب می‌شود که به طور افراطی توجه و تمرکز ویژه‌ای بر خود داشته باشند. مثلا اگر قرار است در یک جمع سخنرانی کنند یا حتی مورد خطاب قرار بگیرند و به سوالی جواب دهند، به شدت به علائم جسمی خود مثل سرخ شدن صورت، لرزش دست یا صدا و … توجه می‌کنند. همین توجه بیش از حد باعث می‌شود تا علائم اضطراب در آنها تشدید شود در صورتی که همه افراد در موقعیت‌های اجتماعی تا حدی علائم اضطراب را تجربه می‌کنند ولی بر آن متمرکز نمی‌شوند. برای تغییر این باورهای اضطراب‌زا می‌توانید از متخصصان روانشناسی بالینی استفاده کنید.
مشاوره آنلاین چگونه به کاهش اضطراب اجتماعی کمک می‌کند؟
بازبینی الگوی تفکر
همان طور که گفتیم افراد دچار اضطراب اجتماعی، باورهای منفی نسبت به خود دارند. این افراد باور ندارند که در یک موقعیت اجتماعی می‌توانند عملکرد مناسب داشته باشند. اولین گام برای درمان این اضطراب، اصلاح همین باورها است. سعی کنید به مدت یک هفته موقعیت‌های اجتماعی که باعث اضطراب شما می‌شوند را یادداشت کنید. سپس بررسی کنید که این موقعیت‌ها برای شما چه معنا و مفهومی دارند؟ چه چیزی در این موقعیت‌ها وجود دارد که باعث اضطراب شما می‌شود؟ وقتی در این موقعیت‌ها قرار می‌گیرید چه فکری از ذهن شما عبور می‌کند؟ در مورد عملکرد خودتان چه نظری دارید؟
در گام بعد لازم است که به کمک یک مشاور یا روانشناس متخصص در این حوزه، این افکار را مورد بررسی قرار دهید. مشاوره آنلاین به شما در یافتن ریشه‌های تحولی این افکار و نحوه مقابله با آن کمک کرده و به شما آموزش می‌دهد که چگونه این افکار را مورد بررسی قرار دهید. همچنین شما می‌آموزید که افکار شما لزوما همیشه درست نیستند و گاهی باید به صحت آنها شک کرد.
کاهش خود آگاهی
همان طور که گفته شد افراد دچار این اضطراب به شدت بر علائم جسمانی خود متمرکز هستند. یکی از راهکارهای مفید برای حل این مشکل، انجام تمریناتی برای کاهش خودآگاهی است. کاهش خودآگاهی یعنی یاد گرفتن این نکته که چگونه توجه‌تان را به جای آن چیزی که در درون‌تان اتفاق می‌افتد، بیشتر به آن چه که در بیرون شما در حال رخ دادن است، متمرکز کنید. مشاوره آنلاین به شما آموزش می‌هد که تمریناتی را برای کاهش خود آگاهی انجام دهید.
آموزش مهارت‌های اجتماعی
اشخاصی که دچار اضطراب اجتماعی هستند در بسیاری از مواقع از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند. همین موضوع سبب می‌شود که مهارت‌های اجتماعی را به طور مناسب فرانگیرند. همچنین این افراد باورهای نادرستی نسبت به برقراری ارتباط دارند. مثلا این که تصور می‌کنند حتما باید حرف خاصی برای گفتن داشته باشند و صحبت کردن راجع به امور روزانه خیلی جالب نیست. این افراد در بسیاری موارد نمی‌دانند که چه طور باید سر صحبت را باز کنند و رابطه جدیدی را شروع نمایند یا اینکه در تعاملات اجتماعی چه طور از ابزارهای غیر کلامی استفاده کنند.
الگوشکنی رفتاری
همان طور که گفتیم افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی دائما از موقعیت‌های ناخوشایند اجتناب می‌کنند. به دلیل همین اجتناب، حتی اگر الگوهای تفکر خود را نیز اصلاح کنند، غلبه بر این اجتناب مشکل خواهد بود. اما در جلسات مشاوره به افراد کمک می‌شود تا بتوانند بر این حالت غلبه کنند. فرآیند مشاوره آنلاین کمک می کند تا فرد ابتدا فهرستی از موقعیت‌های محیطی که باعث اضطراب می‌شود را تهیه کند. این موقعیت‌ها به لحاظ شدت اضطرابی که ایجاد می‌کنند درجه‌بندی می‌شوند. ( از کم به زیاد). در گام آخر افراد با کمک مشاور یا روانشناس متخصص در این حوزه، راهبردهای رفتاری برای انجام هر یک از موقعیت‌ها را آموزش دیده و تمرین می‌کنند.
