خیانت یکی از آسیب‌های جدی در زندگی مشترک است، که نه تنها زوجین، بلکه فرزندان و خانواده را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. فرد پیمانشکن و همچنین فرد خیانت‌دیده، هیجان‌های منفی بسیار زیادی را تجربه میکنند. احساس تقصیر و گناه در فرد پیمانشکن و احساس بیارزشی، بی‌اعتمادی و دوست‌داشتنی نبودن در فرد خیانت دیده به وفور دیده می‌شود. معمولاً پس از آشکار شدن خیانت، تلاش طرفین برای فهم دلیل و چرایی خیانت و همچنین آشفتگی‌های هیجانی بسیار شایع است.
خیانت، پیمان‌شکنی و بی‌وفایی واژه‌هایی هستند که نمایانگر آسیب در وفاداری در زندگی زناشویی می‌باشند. خیانت و پیمان‌شکنی زناشویی، زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از زوجین، پیمان زناشویی را نقض کند و رابطه عاطفی با فردی غیر از همسر خود برقرار کند. این رابطه عاطفی میتواند شامل ارتباط کلامی، تلفنی، اینترنتی، جسمی و جنسی باشد.
خیانت میتواند نشانه‌های خیلی زیاد و متفاوتی در افراد متفاوت و روابط زوجی متفاوت ، داشته باشد. اما مهمترین نشانه‌هایی که می‌توان به آن اشاره کرد، تغییر در رفتار و روابط عاطفی است.
یک رابطه عاطفی خطی سالم و نرمال که دو نفر در آن درگیر هستند، شامل احساس گرمی، صمیمیت، توجه، احترام، محبت و … است. اما در رابطه‌ای که از صورت خطی به صورت مثلثی در آمده است، ناگزیر در روابط عاطفی، صمیمیت، گرمی، محبت و احترام خدشه وارد می‌شود. سرد شدن فرد، کاهش ارتباط و زمان مشترک بین زوجین، کاهش علاقه، توجه و محبت، ایجاد رفتارهای پرخاشگرانه، انتقاد، توهین و ایرادگیری قابل ملاحظه است.
افراد در برخورد با خیانت و پیمان‌شکنی، رفتارهای بسیار متفاوتی از خود نشان می‌دهند. برخی زوجین، زمانی که خبردار می‌شوند، دچار شوک می‌شوند. این افراد با خود می‌گویند “باور نمیکنم همسر من این کار را کرده باشد” یا “دروغ است”، “او هرگز حاضر نمی‌شود با زندگی‌مان این کار را بکند”. در واقع، این افراد در مرحله انکار خیانت و پیمان‌شکنی هستند.
برخی افراد زمانی که با موضوع بی‌وفایی همسرشان روبرو می‌شوند، بسیار عصبانی و خشمگین می‌شوند. گاهی این خشم به سمت خود فرد نیز باز می‌گردد، طوریکه می‌گویند “چقدر احمق بودم که به او تا این اندازه اعتماد داشتم”. تجربه هیجان‌های منفی مانند خشم، نفرت، خصومت، احساس آزردگی، افسردگی و ناامیدی بسیار شایع است و اغلب به این صورت است که افراد کاملاً احساس درماندگی میکنند. گاهی خشم، احساس غالب است و گاهی نیز به صورت تمایل به آسیب به خود و یا همسر، خود را نشان می‌دهد.
خیانت و بی‌وفایی میتواند دلایل متعدد و پیچیدهای داشته باشد که به چند مورد از اساسی‌ترین و مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
در تمامی مشاوره‌های ازدواج اشاره می‌شود که یکی از مهمترین فاکتورهای تضمین‌کننده ازدواج سالم، ویژگی‌های شخصیتی زوجین است، و به همین نحو، یکی از دلایل مهم برای بروز آسیبها در زندگی زناشویی و خیانت نیز، ویژگی‌های شخصیتی است. ویژگی‌های شخصیتی ناسالمی چون عدم درک یا همدلی با همسر، عدم انعطاف‌پذیری در برخورد با مسائل مختلف زندگی، کنترل کردن زیاد همسر، سلطه جویی، خودخواهی زیاد، نداشتن اعتماد و … ممکن است منجر به خیانت شوند.
نداشتن مهارت‌های ارتباطی و زناشویی لازم برای زندگی نیز، یکی از عوامل مهم خیانت است. اغلب افراد به دلیل داشتن یک همدل و همدم در روابط عاطفی و ارضای نیازهای جنسی ازدواج میکنند، اما زمانی که این نیازها برآورده نشود، یعنی فرد نتواند ارتباط عاطفی و جنسی مناسبی را با فرد مقابل داشته باشد، میتواند زمینه‌ساز خیانت باشد. نداشتن مهارت‌های لازم برای حرف زدن، گوش کردن، مطرح کردن مناسب انتظارات و خواسته‌ها و حل کردن تعارضها و تنش‌های روزمره، میتواند از علل مهم بروز بی‌وفایی زناشویی باشد.
نداشتن ارتباط جنسی ارضاکننده، مشکلات رفتاری، وجود مشکلات و اختلال‌های روانی و فرهنگ، از موارد مهم دیگری هستند که می‌توانند در طولانی مدت زمینه‌ساز خیانت باشند.
رزرو تلفنی وقت مشاوره : 09107601980
مسایلی که در مشاوره خیانت بررسی می‌شوند شامل موارد زیر است:
بررسی مدت ازدواج، نحوه آشنایی و خواسته یا ناخواسته بودن ازدواج، از مسائلی است که در مشاوره خیانت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اینکه افراد قبل از بروز خیانت تا چه حدی رابطه صمیمی داشته‌اند؟ تا چه میزانی از بودن در کنار هم لذت می‌برده‌اند؟ تا چه حد از کنار هم بودن رضایت داشته‌اند؟ تا چه حد تنش‌ها و تعارضات در زندگی زناشویی وجود داشته؟ از جمله موضوعات مورد بررسی، در مشاوره خیانت است.
مسایلی مانند اینکه خیانت از چه زمانی و به چه مدتی اتفاق افتاده؟ اولین بار است یا قبلا هم اتفاق افتاده بوده؟ آیا فرد از خیانت پشیمان است یا نه؟ آیا فرد پس از فهمیدن همسرش، به قطع ارتباط با فرد سوم پرداخته یا نه؟ نوع خیانت چه بوده است؟ آیا خیانت فقط عاطفی بوده یا جنسی هم بوده؟ اگر ارتباط جنسی داشته‌اند، چه مدت و چند بار این اتفاق افتاده است؟ قابل بررسی است.
بررسی کیفیت رابطه قبل و بعد از بروز خیانت، پیمان شکنی‌های قبلی، دلایل تصمیم فرد برای قطع و یا ادامه رابطه نیز، از مواردی است که در مشاوره خیانت بررسی می‌شوند.
زمانیکه خیانت و پیمان‌شکنی اتفاق می‌افتد، سوالات زیادی در ذهن افراد شکل می‌گیرد. پاسخگویی و گاهی پیدا کردن پاسخ این سوالات، بخش مهمی از فرآیند مشاوره خیانت است. علاوه بر این، افراد خیانت دیده، معمولاً هیجان‌های منفی خیلی زیادی مانند بی‌اعتمادی، بیارزشی و دوست‌داشتنی نبودن را تجربه میکنند. تخلیه و آموزش به افراد برای مدیریت کردن این هیجان‌های منفی، از اهداف مشاوره خیانت است.
علاوه بر این، خیلی از افراد، بعد از بروز خیانت، در مورد قطع رابطه و یا ادامه دادن آن دچار تردید هستند. مشاوره خیانت با بررسی پیشینه رابطه، نوع و مدت خیانت و مسائل زمینه ساز آن، میتواند به تصمیم‌گیری درست، کمک کند.
علاوه بر این، پیشگیری از بروز مجدد خیانت و آموزش راهکارهایی جهت جلوگیری از وقوع مجدد نیز، از اهداف مشاوره خیانت است.
سوالاتی که مشاوره خیانت پرسیده می‌شود، شامل موارد زیر است:
از سوالات رایجی که زوجین پس از خیانت می‌پرسند این است که آیا رابطه زوجی پس از خیانت، درست شدنی است؟ آیا مانند قبل می‌توانند به همسرشان اعتماد کنند؟ آیا می‌توانند مانند قبل با همسرشان زندگی کنند؟ چطور می‌توان تضمین که دوباره خیانت اتفاق نخواهد افتاد؟ اگرچه که ترمیم و بازسازی روابط، پس از وقوع خیانت، بسیار پیچیده و زمانبر است، اما باید گفت که امکان‌پذیر است.
مشاوره خیانت به همسر خیانت‌دیده کمک می‌کند که بتواند به مرور زمان همسرش را ببخشد. در این فرآیند، بازسازی و تغییر نوع ارتباط، تقویت مهارت‌های همدلی و آموزش مهارت‌های ارتباطی جهت پیشگیری از وقوع مجدد خیانت، آموزش داده می‌شود.
از راه‌های جبران خیانت به همسر، می‌توان به این موارد اشاره کرد.
زمانی که خیانت اتفاق می‌افتد، اغلب زوجین به دنبال کس یا چیز دیگری می‌گردند تا تقصیر را به گردن آن بیاندازند. بهترین رویارویی با خیانت این است که فرد بپذیرد مسئولیت انجام این کار با اوست و در این مورد تصمیم و رفتار اشتباهی انجام داده است. باید تلاش کرد از طرف مقابل عذرخواهی شود و تا حد امکان به ترمیم هیجان‌های منفی و بی‌اعتمادی در او کمک کرد.
اگر پس از خیانت، تصمیم به ادامه زندگی وجود دارد، لازم است کاملاً به رفتارها و روابط با همسر توجه شود. یافتن نیازهای ارتباطی زوجی و تقویت‌کردن مهارت‌های ارتباطی زناشویی میتواند تا حد زیادی به ترمیم رابطه کمک کند.
خیانت در زندگی مشترک آسیب جدی به زندگی زناشویی و افراد خانواده وارد می‌کند. برای کاهش آسیب‌های خیانت و همچنین بررسی علل و عوامل آسیب‌پذیر کردن زندگی شما و همچنین پیشگیری از بروز مجدد خیانت، استفاده از مشاوره خیانت توصیه می‌گردد.
از آنجا که هنگامی‌که افراد تصمیم به ازدواج می‌گیرند انتظار وفاداری بدون قید و شرط را از سمت طرف مقابل دارند، خیانت میتواند آسیب جدی به اعتماد و زندگی مشترک وارد آورد. پس از خیانت، اغلب افراد هیجان‌های منفی زیادی همچون اضطراب، ناامنی، افسردگی، بی‌اعتمادی، بی‌انگیزگی، درماندگی و ناکامی را تجربه میکنند. یک مشاور خیانت در کنار زوجین، میتواند تخلیه و مدیریت کردن این هیجان‌های منفی را تسهیل کند.
علاوه بر این، مشاوره خیانت همسر میتواند به زوجین این فرصت را بدهد که رابطه خود و آسیب‌پذیری‌های آن را مد نظر قرار دهند و این بررسی و کنکاش، فرصت رشد رابطه و پیشگیری از وقوع مجدد خیانت را فراهم می‌کند. مشکلات و مسایلی که در جلسه مشاوره خیانت به آن پرداخته می‌شود، پیگیری و راه‌حل برای آنها اتخاذ می‌گردد.
دکتر مژگان لطفی (عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران)
