روابط انسانی، پیچیده و گاه چالش‌برانگیز هستند، اما زمانی که پای اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder – BPD) در میان باشد، این پیچیدگی‌ها چند برابر می‌شود. افراد مبتلا به BPD اغلب با نوسانات شدید خلقی، ترس عمیق از رهاشدگی و الگوهای رفتاری متناقض شناخته میشوند. رابطه عاطفی با چنین فردی میتواند در ابتدا همچون تجربه‌ای عاشقانه و پرهیجان جلوه کند، اما ناگهان به طرد، سردی یا حتی خصومت منجر شود.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder) یا به اختصار BPD یکی از پیچیده‌ترین و چالش‌برانگیزترین اختلالات شخصیت است که با بی‌ثباتی شدید در خلق‌وخو، روابط بین‌فردی، تصویر از خود و کنترل تکانه شناخته می‌شود. افراد مبتلا به شخصیت مرزی معمولاً ترس عمیقی از رهاشدگی دارند و همین ترس میتواند موجب رفتارهای شدید، ناگهانی و گاه متناقض در روابط عاطفی‌شان شود. بروز احساسات شدید، عشق و نفرت متناوب، و نوسانات هیجانی از ویژگی‌های بارز شخصیت مرزی است.
نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین(BPD)
- ترس شدید از طرد یا رها شدن (واقعی یا خیالی)
- نوسانات شدید خلقی
- بی‌ثباتی در روابط بین‌فردی
- تصویر ناپایدار از خود
- رفتارهای تکانشی (مانند پرخوری، مصرف مواد، روابط جنسی پرخطر)
- تمایلات خودآسیب‌رسانی یا خودکشی
- احساس پوچی مزمن
- خشم شدید و کنترل‌نشده
مشکلات رابطه با شخصیت مرزی یا بوردرلاین
شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که در صدد آشنایی و انتخاب همسر یا پارتنر مناسب خود هستید. یکی از مهمترین ملاک‌هایی که معمولاً مشاوران بررسی آن را قبل از شروع رابطه عاطفی یا ازدواج مهم می‌دانند، بررسی سلامت شخصیتی طرف مقابل و بخصوص نداشتن نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی است. در ادامه به برخی از پیامدهای زندگی با افراد دارای شخصیت مرزی پرداخته می‌شود:
- زندگی همواره بحرانی
معمولا کسانی که دارای نشانه‌های شخصیت مرزی هستند، یک زندگی پر از آشفتگی و یا به اصطلاح «همواره در بحران» را تجربه میکنند. چنین افرادی انگار هیچ وقت به یک آرامش درونی نمی‌رسند و این عدم آرامش در زندگی زناشویی نیز سایه گسترانیده و موجب تنش‌های فزاینده خواهد شد. پس انتظار نداشته باشید در کنار چنین افرادی رابطه و زندگی آرامی داشته باشید.
- نداشتن اهداف مشخص و قابل دستیابی در زندگی
از جمله مشکلات شایع میان مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی، نداشتن و یا عدم تبعیت از اهداف روشن در زندگی است. دلیل این امر فقدان هویت و خود پنداره منسجم در این افراد است. چنین افرادی به دلیل این که یک اعتماد به نفس مستحکم ندارند (علیرغم آنچه برخی از آنها ادعا میکنند)، به راحتی تحت تأثیر شرایط، اهداف و اولویت‌های خود را تغییر می‌دهند. به عنوان مثال ممکن است مدام شغل خود را به دلایل واهی تغییر دهند و سابقه طولانی از تغییر شغل داشته باشند. پس چنین ویژگی میتواند موجب به خطر افتادن آینده رابطه عاطفی شود.
- روابط دوگانه
یکی از مهمترین شکایت‌هایی که افراد در رابطه با افراد مبتلا به شخصیت مرزی در جلسات مشاوره آنلاین مطرح میکنند، ناتوانی در پیش‌بینی رفتار صمیمانه در رابطه عاطفی است. چرا که گاهی اوقات فرد مقابل چنان آنها را ارزشمند میداند و با آنها صمیمیت بی‌حد و اندازه دارد که انگار ایشان خوشبخت‌ترین زوج دنیا هستند و گاهی نیز چنان از صمیمیت با آنها طفره می‌روند و به آنها بی‌اعتنایی میکنند که انگار هیچ ارزشی در رابطه ندارند. این امر ناشی از وجود یک تفکر هیجانی و دوگانه همراه با ارزنده سازی- ناارزنده سازی افراطی نسبت به اطرافیان در افراد دارای شخصیت مرزی است .چنین افرادی معمولا توانایی درک واقعی از احساسات و رفتارها را نداشته و ممکن است چنین برخورد دوگانه ای با سایرین داشته باشند؛ جالب توجه اینکه بسیاری از افراد با شخصیت مرزی به این رفتار خود واقف نیستند.
- بی‌ثباتی هیجانی و هیجان‌پذیری منفی
در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی سابقه طولانی از دوره هایی که حال بسیار خوبی داشته‌اند یا به شدت حالشان بد شده است وجود دارد. این افراد عمدتاً تغییرات خلق و خوی مکرر و آشفتگی شدید را تجربه میکنند. این آشفتگی‌ها معمولا ناشی از اتفاقات کوچک است نه بزرگ. به دلیل اینکه خلق یک ماهیت سرایت کننده دارد، اطرافیان نیز ممکن است تحت تأثیر آن قرار بگیرند. به همین علت داشتن رابطه عاطفی یا ازدواج با افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دارای گرفتاری‌ها و مشکلاتی خواهد بود.
- اضطراب و افسردگی مستمر
گویی ذهن افراد مبتلا به شخصیت مرزی استعداد بسیار بالایی برای مضطرب و افسرده شدن دارند. این افراد همواره احساسات شدیدی چون عصبی بودن، بی‌قرار بودن، وحشت‌زدگی، ترس از آینده و غیره را گزارش می دهند. این حالت‌ها گاهی به افسردگی شدید منجر می‌شود. پس یک فرد دارای اختلال شخصیت مرزی به همان میزان که خودش اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کند، می تواند این احساسات را به اطرافیان نیز منتقل کند.
- تصمیمات شتابزده
یکی از جنبه‌های زندگی سالم و بالغ گونه، اخذ تصمیمات بر اساس مشورت با سایرین، تفکر و آینده نگری است. اما افراد دارای اختلال شخصیت مرزی به دلیل عدم توانایی در کنترل تکانش‌گری، بطور مکرر دست به اقدامات و تصمیمات لحظه‌ای و بدون طرح و برنامه قبلی می‌زنند. افراد مبتلا به شخصیت مرزی معمولاً یا سابقه طولانی از مشکلات به دلیل تصمیمات عجولانه را دارند و یا مستعد این هستند که به دلیل این تصمیمات، زندگیشان به مخاطره بیفتد و این نحوه تصمیم‌گیری میتواند به شدت، رابطه آنها را آسیب‌پذیر نماید.
- درگیر شدن در روابط صمیمانه متعدد
گروهی از افراد دارای شخصیت مرزی ممکن است پس از مدتی از شروع رابطه عاطفی و صمیمانه، به دلایل مختلف احساس کنند این رابطه دیگر مثل گذشته برایشان جذابیت ندارد وگاهی ممکن است در چنین مواقعی درگیر روابط موازی یا روابط دیگری نیز شوند.
- خشم کنترل نشده
از جمله دلایلی که موجب مراجعه زوجین برای زوج‌درمانی می‌شود، تندخویی مکرر و عدم کنترل خشم توسط یکی از زوجین است. چنین خشمی گاه موجب درگیری‌های فیزیکی نیز می‌شود. ذهن این افراد ممکن است در مقابل محرک‌های بسیار کوچک نیز به شدت واکنش نشان دهد. نکته جالب اینکه این واکنش همراه با خشم، معمولاً ماندگاری زیادی در وجود افراد مبتلا به شخصیت مرزی داشته و این افراد به نسبت سایرین کمتر می‌توانند خشم خود را کنترل کرده یا از این حالت بیرون بیایند. این خشم گاه موجب تداوم خصومت شده و خیلی سخت بتوانند کسی را ببخشند، به‌عبارت دیگر افراد مبتلا به شخصیت مرزی کینه‌ای هستند. به همین دلیل افراد مبتلا به شخصیت مرزی در رابطه معمولاً انعطاف پذیری کمی داشته و بسیاری مواقع دچار سوء تفاهم و مشکل با سایرین میشوند.
- ترس مستمر از رهاشدگی و طرد شدن
ترس از رها شدن یکی از تکراری‌ترین داستان‌های زندگی افراد دارای شخصیت مرزی است. این افراد تقریباً در هر رابطه صمیمی، یک نگرانی عمده از طرد شدن و اینکه در آن رابطه کنار گذاشته شوند، دارند. این موضوع باعث می شود آنها به صورت مداوم، مستقیم و غیرمستقیم کیفیت رابطه با فرد مقابل را چک کنند. و اگر کوچکترین شواهدی دال بر اینکه ممکن است کنار گذاشته شوند را به دست آورند، به شدت برآشفته شده و به اصطلاح «از کاه، کوه می سازند» . این امر می تواند زندگی با چنین افرادی را بسیار دشوار کند، چرا که همسر یا پارتنر آنها مدام در معرض اتهام بوده و گاهی اوقات این افراد با این تفکر که ممکن است روزی رها شوند، خود پیشدستی کرده و رابطه عاطفی را تمام میکنند.
- آینده غیرقابل پیش‌بینی
یادتان باشد افراد مبتلا به شخصیت مرزی، به دلیل اینکه شناخت دقیقی از خود، اهداف و شرایط پیش رو ندارند، معمولاً نمی توانند آینده روشنی را رقم بزنند. ممکن است در زمان آشنایی افراد مبتلا به شخصیت مرزی، بسیار نرمال، متین و جذاب ببینید، ولی این ویژگی‌ها معمولاً دیرپا نیستند، چرا که این افراد همان افرادی هستند که در یک لحظه می‌توانند از این رو به آن رو شوند و یا به شدت واکنش نشان دهند. پس در کنار آنها آینده نیز چندان قابل پیش بینی نمی‌تواند باشد.
تست بررسی نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی (BPD) در دیگران
اگرچه به دلیل پیچیدگی‌های ذهن و ناشناخته بودن بسیاری از ابعاد روانشناختی انسان، تشخیص قطعی اختلالات روانی و از جمله اختلال شخصیت مرزی (BPD) فقط باید توسط یک متخصص سلامت روان یا یک رواشناس بالینی انجام شود. با این حال، پاسخ دادن به سؤالات چک لیست زیر تا حدی میتواند به شما کمک کند که به نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین در پارتنرتان حساس باشید.
دستور اجرای تست
برای بررسی وجود علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین در همسر/نامزد/پارتنر به سوالهای این پرسشنامه بصورت بلی (1) یا خیر (0) پاسخ دهید. برای پاسخگویی به سوالها به الگوهای تکراری احساسی، فکری، رفتار و روابط همسر/نامزد/پارتنر خود در موقعیت‌های مختلف توجه کنید.
| بلی | خیر | ||
| 1 | آیا روابط نزدیک همسر/نامزد/پارتنر شما به دلیل مشاجرات زیاد یا جدایی‌های مکرر دچار مشکل شده است؟ | 1 | 0 |
| 2 | آیا همسر/نامزد/پارتنر شما عمداً به خود آسیب جسمی رسانده است (مثلاً به خود مشت زده باشد، بدن خود را بریده باشد، بدن خود را سوزانده باشد)؟ اقدام به خودکشی چطور؟ | 1 | 0 |
| 3 | آیا حداقل دو مشکل مرتبط با تکانش‌گری یا رفتار لحظه‌ای در همسر/نامزد/پارتنر شما وجود داشته است (مثلاً پرخوری افراطی و خرج کردن، ولگردی، نوشیدن زیاد مشروب و پرحرفی غیرقابل کنترل و غیره)؟ | 1 | 0 |
| 4 | آیا خُلق همسر/نامزد/پارتنر شما به شدت تغییر می‌کند یا به اصطلاح مودی است؟ | 1 | 0 |
| 5 | آیا همسر/نامزد/پارتنر شما خیلی وقتها احساس عصبانیت می‌کند؟ آیا همسر/نامزد/پارتنر شما اکثر اوقات با عصبانیت و طعنهآمیز واکنش نشان می‌دهد؟ | 1 | 0 |
| 6 | آیا همسر/نامزد/پارتنر شما اغلب نسبت به دیگران بی‌اعتماد است؟ | 1 | 0 |
| 7 | آیا همسر/نامزد/پارتنر شما اغلب احساس غیرواقعی بودن می‌کند یا اینکه احساس می‌کند چیزهای اطرافش غیرواقعی هستند؟ | 1 | 0 |
| 8 | آیا همسر/نامزد/پارتنر شما به طور مزمن احساس پوچی می‌کند؟ | 1 | 0 |
| 9 | آیا همسر/نامزد/پارتنر شما احساس می‌کند که اغلب اوقات نمیداند چه کسی است یا چه هویتی دارد؟ | 1 | 0 |
| 10 | آیا تا به حال همسر/نامزد/پارتنر شما تلاش افراطی برای اجتناب از احساس رها شدن یا جلوگیری از طرد شدن انجام داده است (مثلاً اینکه بارها با شما تماس گرفته باشد تا به خودش اطمینان دهد که شما هنوز به او اهمیت می‌دهید، از شما التماس کند که او را ترک نکنید، یا از نظر فیزیکی به شما چسبیده باشد)؟ | 1 | 0 |
روش نمره‌گذاری و تفسیر
در این مقیاس غربالگری، نمره کلی که به فرد تعلق می‌گیرد میتواند بین 0 تا 10 متغیر باشد. کسب نمره 7 و بالاتر در این مقیاس میتواند به منزله احتمال وجود علایم و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی (BPD) یا بوردرلاین در همسر/نامزد/پارتنر شما باشد.
تست بررسی نشانه های شخصیت مرزی در دیگران
رابطه عاطفی با شخصیت مرزی (BPD) چه تأثیری بر شما دارد؟
رابطه عاطفی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی BPD میتواند تجربه‌ای پرفراز و نشیب و از نظر روانی بسیار چالش‌برانگیز باشد. در ابتدا، این افراد ممکن است با شدت عشق، صمیمیت و وابستگی، رابطه‌ای گرم و پرشور بسازند، اما به مرور زمان، نوسانات هیجانی، ترس از رهاشدگی، و رفتارهای طردکننده یا متناقض، فشار زیادی بر شریک عاطفی وارد می‌کند. این وضعیت میتواند منجر به احساس سردرگمی، اضطراب، کاهش عزت‌نفس، و حتی فرسودگی روانی شود، طوریکه این افراد نمی‌دانند چگونه باید به تعادل بین همدلی و محافظت از خود برسند. شناخت مرزهای سالم رابطه، مراجعه به متخصص روانشناسی بالینی، و افزایش آگاهی نسبت به BPD، نقش مهمی در کاهش آسیب‌ها دارد.
علت اختلال شخصیت مرزی
علت اختلال شخصیت مرزی (BPD) معمولاً ترکیبی از عوامل محیطی، روانشناختی و زیستی است که در دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرند. بسیاری از افرادی که دچار این اختلال میشوند، در گذشته تجربه‌هایی مانند طرد و بی‌توجهی والدین، ارضانشدن نیازهای هیجانی اساسی در کودکی، سوءاستفاده روانی، جسمی یا جنسی و یا نبود امنیت روانی در محیط خانواده داشته‌اند. این رویدادهای دردناک باعث میشوند فرد نتواند تصویر پایدار و سالمی از خود و دیگران بسازد و در نتیجه، دچار بی‌ثباتی هیجانی و ترس شدید از رها شدن می‌شود. بطور کلی عوامل ژنتیکی، اختلال در عملکرد مغز و سبک دلبستگی ناایمن نیز نقش مهمی در ایجاد شخصیت مرزی دارند. شناخت این علت‌ها به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از رفتار فرد مبتلا داشته باشیم و در مسیر درمان مؤثرتر عمل کنیم.
آیا شخصیت مرزی درمان می‌شود؟
بله، اختلال شخصیت مرزی (BPD) قابل درمان است، هرچند روند درمان نیازمند زمان، تعهد و حمایت حرفه‌ای است. برخلاف تصور عمومی، افراد مبتلا به شخصیت مرزی می‌توانند با کمک درمان‌های تخصصی مانند رفتاردرمانی دیالکتیکی، طرحوارهدرمانی و در برخی موارد دارودرمانی، به بهبود قابل‌توجهی در تنظیم هیجانات، روابط بین‌فردی و هویت شخصی دست یابند. مطالعات علمی نشان می‌دهند که بسیاری از بیماران پس از مدتی از شروع درمان مستمر، کاهش چشمگیری در علائم تجربه میکنند و می‌توانند زندگی عاطفی، روانی و اجتماعی پایدارتری داشته باشند. ایجاد مهارت‌های تنظیم هیجان، کار روی طرحواره یا تله‌ی رها شدگی یا آسیب‌پذیری از اصول مهم در مسیر درمان این اختلال است.
سوالات متداول
آیا افراد مبتلا به شخصیت مرزی واقعاً عاشق میشوند؟
بله، افراد مبتلا به شخصیت مرزی (BPD) واقعاً می‌توانند عاشق شوند، اما نحوه تجربه و ابراز عشق در آنها میتواند بسیار متفاوت باشد. از نظر علمی، این افراد معمولاً عشق را با شدت، وابستگی و نیاز روانی بالا تجربه میکنند؛ یعنی در آغاز رابطه، ممکن است شیفته‌وار به شریک خود وابسته شوند و او را به‌طور ایده‌آل‌گرایانه‌ای در ذهن خود مطلوب بسازند. اما به دلیل ناپایداری هیجانی و ترس عمیق از طرد شدن، این احساسات میتواند در طول زمان به خشم، ناامیدی یا کناره‌گیری هیجانی تبدیل شود. این الگوی رفتار ناشی از اختلال در تنظیم هیجانات، تجربه‌های دردناک در دوران دلبستگی اولیه و طرح‌واره‌های ناسازگار شکل‌گرفته در کودکی هستند.
آیا افراد مبتلا به شخصیت مرزی بیشتر خیانت میکنند؟
افراد مبتلا به شخصیت مرزی (BPD) به دلیل ویژگی‌های اصلی این اختلال مانند بی‌ثباتی شدید هیجانی، ترس عمیق از رهاشدگی و نیاز مکرر به تأیید و توجه، ممکن است در روابط عاطفی خود رفتارهای پیچیده‌ای از جمله خیانت را تجربه کنند؛ اما این رفتارها لزوماً به معنی تمایل آگاهانه یا عمدی به خیانت نیستند. در واقع، خیانت در این افراد اغلب ناشی از اضطراب شدید و ناتوانی در مدیریت هیجانات است. این رفتارها بیشتر واکنش‌های هیجانی و گاهی تلاش‌های ناامیدانه برای جلوگیری از طرد شدن هستند تا خیانت برنامه‌ریزی‌شده. بنابراین، نمی‌توان به طور قطع گفت که همه افراد با شخصیت مرزی بیشتر خیانت میکنند، بلکه شرایط روانی پیچیده‌شان ممکن است رفتارهای ناپایدار در روابط را افزایش دهد. توجه به درمان تخصصی و افزایش آگاهی درباره این اختلال میتواند به کاهش این رفتارها و بهبود کیفیت رابطه عاطفی کمک کند.
آیا می‌توان رابطه سالمی با یک فرد دارای شخصیت مرزی داشت؟
داشتن رابطه سالم با فردی که مبتلا به شخصیت مرزی (BPD) است، گرچه چالش‌برانگیز است، اما کاملاً امکان‌پذیر است و با فهم و درک عمیق و استفاده از راهکارهای روانشناختی مناسب می‌توان به آن دست یافت. افراد مبتلا به شخصیت مرزی به دلیل ناپایداری هیجانی، ترس از رهاشدگی و نوسانات شدید در رفتار، ممکن است روابط‌شان پرتنش و پر از تعارض باشد؛ اما با دریافت درمان تخصصی مثل رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) و حمایت¬های اجتماعی، امکان یادگیری مهارت‌های تنظیم هیجان و بهبود روابط وجود دارد. همچنین، آموزش مهارت‌های ارتباطی، تعیین حدود مشخص و حفظ سلامت روانی خود برای شریک عاطفی اهمیت بالایی دارد.
چرا افراد مبتلا به شخصیت مرزی ناگهانی رابطه را قطع میکنند؟
افراد مبتلا به شخصیت مرزی (BPD) به دلیل ویژگی‌های روانشناختی این اختلال، از جمله بی‌ثباتی هیجانی شدید، ترس عمیق از رها شدن و دشواری در مدیریت تعارضات بین‌فردی، ممکن است به صورت ناگهانی و بدون هشدار قبلی رابطه عاطفی خود را قطع کنند. این رفتار اغلب واکنشی به احساس شدید اضطراب، ترس از طرد یا خیانت و تلاش برای محافظت از خود در برابر آسیب‌های روانی است. در واقع، قطع ناگهانی رابطه میتواند مکانیسمی دفاعی برای کاهش فشار هیجانی و جلوگیری از احساس درد روانی عمیق باشد. همچنین، ضعف در مهارت‌های حل تعارض و ارتباط موثر، این واکنش را تشدید می‌کند. در بسیاری موارد، افراد مبتلا به شخصیت مرزی به جای مواجهه مستقیم با مشکلات رابطه‌ای، ترجیح می‌دهند ارتباط را قطع کنند تا از بروز تنش‌های بیشتر جلوگیری کنند.
بهترین روش درمان شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی (BPD) با وجود پیچیدگی‌های رفتاری و هیجانی، قابل درمان است. مؤثرترین و معتبرترین روش درمان، رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) است؛ رویکردی ساختاریافته که به افراد کمک می‌کند مهارت‌هایی چون کنترل احساسات شدید، کاهش رفتارهای تکانشی، بهبود روابط بین‌فردی و پذیرش خود را بیاموزند. در کنار DBT، طرحوارهدرمانی نیز برای بازسازی الگوهای ذهنی آسیب‌دیده و تغییر باورهای ریشه‌دار دوران کودکی کاربرد بالایی دارد. اگرچه دارو به‌تنهایی درمان اصلی نیست، اما در صورت بروز اضطراب، افسردگی یا اختلالات هم‌زمان شدید، دارودرمانی نیز میتواند علائم را تا حدودی تسکین دهد.
درمان شخصیت مرزی چقدر طول می‌کشد؟
درمان اختلال شخصیت مرزی معمولاً فرآیندی زمان‌بر است که بسته به شدت علائم، انگیزه فرد برای تغییر، و نوع درمان مورد استفاده، متفاوت خواهد بود. به طور معمول، درمان مؤثر با رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) یا طرحوارهدرمانی، بین ۶ ماه تا چند سال زمان می‌برد. بسیاری از مراجعان پس از 6 ماه درمان مستمر، بهبود قابل توجهی در تنظیم هیجان، کاهش رفتارهای پرخطر و بهبود روابط عاطفی گزارش می‌دهند. اما برای ایجاد تغییرات پایدار در الگوهای شخصیتی و ریشه‌های روانشناختی اختلال، درمان ممکن است به زمان بیشتری نیز نیاز داشته باشد. عوامل مؤثر بر طول درمان شامل شدت علائم، وجود اختلالات هم‌زمان مثل افسردگی یا اختلالات شدید دیگر، کیفیت رابطه درمانی و حمایت خانوادگی است.
سخن پایانی
رابطه عاطفی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی (BPD) میتواند ترکیبی از عشق شدید، وابستگی عاطفی، ترس از طرد و در نهایت رفتارهای متناقض مانند دوری ناگهانی یا قطع رابطه عاطفی باشد. این نوسانات رفتاری ناشی از ناپایداری هیجانی، ترس عمیق از رها شدن، و الگوهای فکری و عاطفی پیچیده‌ای است که ریشه در تجربه‌های دردناک دوران کودکی یا آسیب‌های روانی دارند. درک این اختلال و آگاهی از مکانیسم‌های روانشناختی آن، نخستین گام برای حفظ سلامت رابطه است.
با این حال، درمان‌های تخصصی مانند رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT)، طرحوارهدرمانی، بهبود مهارت‌های تنظیم هیجان و حمایت عاطفی صحیح، میتواند مسیر رابطه را از چرخه‌های ویرانگر به سمت تعاملی پایدار، سالم و معنادار تغییر دهد. نقش شریک عاطفی نیز بسیار حیاتی است؛ مرزگذاری سالم، مراقبت از سلامت روانی خود، و درک و فهم آگاهانه، از مهمترین عواملی هستند که کیفیت رابطه با فرد دارای شخصیت مرزی را بهبود می‌بخشند. در نهایت، این نوع رابطه، اگرچه نیازمند تلاش، درک عمیق و همراهی مستمر است، اما با درمان و شناخت متقابل میتواند به یک پیوند پایدار و قابل تحمل تبدیل شود.
